Oxpemul

Mezoameryka, Niziny Majów, Oxpemul, Drugie Królestwo Węża, Królestwo Nietoperza, Uxte’tuun

Oxpemul to stanowisko archeologiczne znajdujące się na terenie parku narodowego Reserva Biosfera de Calakmul, pozostającego obecnie największym obszarem dziewiczego lasu na terenie Meksyku. Ruiny miasta z epoki klasycznej bogate są w monumentalną architekturę oraz stele – w Oxpemul odnaleziono dotąd aż 23 stele i 21 ołtarzy. Korpus epigraficzny Oxpemul stanowi niezwykle cenną informację z uwagi na fakt, iż miasto znajdowało się w dominium Kaanul – Drugiej Dynastii Węża z Dzibanche i Calakmul, gdzie konsekrowanie stel nie było mile widziane. Gro monumentów w Oxpemul pochodzi zatem z okresu tuż po upadku Kaanul, np. stela 3 z glifem herbowym Tikal, albo stela 9, na której władca Oxpemul depcze podobiznę Węża. Tego Węża…

Ruiny Oxpemul odkrył 7 lutego 1934 r. John Denison Jr. , w ramach ekspedycji Carnegie Institution of Washington do Południowo-Wschodniego Campeche. Denison określił znalezione miasto jako „niesamowite dzięki stelom”. Ekspedycja Carnegie Institution przebywała w Oxpemul 9 dni, od 7 do 16 lutego 1934 r. Wyniki badań powierzchniowych stanowiska opublikowane zostały w zbiorczym raporcie Karla Rupperta i Johna Denisona Jr z w 1943 r. Wiedza o stanowisku Oxpemul zaginęła następnie na siedemdziesiąt lat, aż do 22 kwietnia 2004 r. kiedy to ponownie odkrył to stanowisko Ivan Šprajc. Wtedy z drogi łączącej szlaban Conhuas z ruinami Calakmul szło się do Oxpemul przez selwę trudne dwa dni.

Jak dotrzeć do Oxpemul?

Ruiny Oxpemul znajdują się na południu meksykańskiej części Półwyspu Jukatan, w południowo-wschodnim Campeche, na południe od dorgi federalnej 186. Oxpemul leży jakieś 24 km na północ lekko ku wschodowi od stolicy Uxte’tuun, największej hegemonii okresu późnoklasycznego – Chiik Nahb (Calakmul), w paśmie wzgórz dobrze widocznych ze szczytów piramid Chiik Nahb. Stanowisko archeologiczne Oxpemul dostępne jest tylko w późnej porze suchej terenowym autem lub pieszo przez cały rok (12 km od drogi łączącej Conhuas ze stanowiskiem archeologicznym Calakmul). Ponieważ ruiny są rozrzucone w kilku grupach po lesie, warto mieć z sobą mapę, najlepiej dobrego przewodnika. Wizyta w Oxpemul wymaga zezwolenia.

© Przemek A. Trześniowski | archeologia.edu.pl

Bibliografia:

Folan, William J.; Joyce Marcus, Sophia Pincemin, María del Rosario DomínguezCarrasco, Laraine Fletcher and Abel Morales Lopez (1995) Calakmul: New Data from an Ancient Maya Capital in Campeche, Mexico, „Latin American Antiquity”, Vol. 6, No. 4, Society for American Archaeology s. 310-334 http://www.jstor.org/stable/971834

Folan, William J.; Raymundo Gonzalez Heredia, Abel Morales Lopez, Ma. del Rosario Dominguez Carrasco, Pedro Zamora Crescencio, Edwin B. Barnes, Hubert R. Robichaux, Armando Anaya Hernandez. Joel D. Gunn, Candace Pruett (2009) Las ruinas de Oxpemul: Un sitio fortificado en la frontera entre el Peten Campechano y El Rio Bec, Centro de Investigaciones Históricas y Sociales
Universidad Autónoma de Campeche

Robichaux, Hubert R. (2010) The Ancient Maya Monuments at
Oxpemul, Campeche, México: A Report of the Oxpemul Archaeological Project, Centro de Investigaciones Históricas y Sociales
Universidad Autónoma de Campeche