Projekty archeologiczne: badawcze i popularyzatorskie, wspierane przez portal Mezoameryka: szukamy wsparcia prywatnych sponsorów w ciekawych przedsięwzięciach.
Śladami Michela Peissela – opowieści Wschodniego Wybrzeża: dokumentacja ratunkowa postklasycznej architektury
Inicjatywa, której celem jest identyfikacja i dokumentacja niszczejących obiektów archeologicznych na wschodnim wybrzeżu półwyspu Jukatan, w stanie Quintana Roo (Meksyk). Jego wschodnie wybrzeże pozostaje jednym z najsłabiej rozpoznanych pod względem archeologicznym regionów półwyspu. Dotychczas udało mi się doprowadzić do stworzenia modelu 3D niszczejącej świątyni Akumal A. Obecnie prowadzę prospekcje powierzchniowe na terenie rezerwatu biosfery Sian Kaan, gdzie coraz większa liczna danych wskazuje na istnienie tu postklasycznego miasta. Ze względu na koszty, poszukuję sponsorów zainteresowanych mecenatem wykonania dokumentacji 3D postklasycznych świątyń w Stylu Wschodniego Wybrzeża, które znajdują się w wodzie.
(fot: P.A. Trześniowski 2023)
Rio Bec – szlachta na zagrodach: eksploracja i dokumentacja najbardziej zagadkowego regionu w świecie Majów
Inicjatywa, której celem jest eksploracja i dokumentowanie niszczejących stanowisk archeologicznych w regionie Rio Bec, w południowo-wschodnim Campeche (Meksyk) oraz popularyzacja wiedzy o jednej z najciekawszych pod względem architektonicznym, a niewątpliwie i najbardziej zagadkowej części prekolumbijskiej Mezoameryki.
Region Rio Bec rozpoznawałem stopniowo od 2012 r., zaczynając do Becan i jego stanowisk satelitarnych, jak np. Xpuhil I. W roku 2019 zintensyfikowałem działania, przenosząc na ten obszar główny ciężar swoich archeologicznych zainteresowań. Udało mi się dotrzeć wielu od dawna zapomnianych stanowisk, jak Culucbalom czy Payan, porzucone od czasu odkrycia przez Carnegie Institution of Washington w latach 30. XX w. W roku 2023. po dwóch latach starań uzyskałem pierwsze pozwolenie INAH na dokumentację lotniczą kilkunastu stanowisk dronem.
Moje badania nad regionem Rio Bec poskutkowały do tej pory serią publikacji popularno-naukowych dla czasopisma „Archeologia Żywa”:
- Rio Bec A – miasto Majów bez placów i boisk – „Archeologia Żywa” 4(86)/2022
- Rio Bec B – Temple. Najbardziej niesamowita budowla Majów – „Archeologia Żywa” 1(87)/2023
- Rio Bec D. Którędy w zaświaty Majów? – „Archeologia Żywa” 2(88)/2023
- Hormiguero. Perła architektury Majów i przyrody Jukatanu (2023) „Archeologia Żywa” 3(89)/2023
- Becán – świadek sześćsetletniej gry o tron… „Archeologia Żywa” 2022
Inicjacją całej serii był artykuł „Powrót do Becán” zamieszczony na portalu „Archeowieści”. Nietrudno się domyślić, że są to efekty cząstkowe szerzej zakrojonego planu. Pracuję nad książką popularno-naukową na temat regionu Rio Bec, marzę jednak o przeprowadzeniu w tym obszarze poważniejszych badań archeologicznych. Chciałbym wyjaśnić relacje między niewielkimi stanowiskami Rio Bec rozsianymi gęsto po całym terenie a położonym niedaleko ufortyfikowanym ośrodkiem Becan oraz potencjalne związki Rio Bec z dynastią Kaanul i wpływem tronu Węża na życie w tym regionie.
(fot P.A. Trześniowski 2023)
Salwador: początki cywilizacji na pograniczu Mezoameryki
Po dwóch sezonach prospekcji powierzchniowych przeprowadzanych przy okazji badań lądowych projektu PASI, w których miałem zaszczyt brać udział oraz analizie terenu pod kątem funkcjonalności i znaczeń w aspekcie ożywionego krajobrazu Majów – jednej z najbardziej podstawowych składowych kosmologii Mezoameryki, postanowiłem pokusić się poszerzenie spektrum badań rejonu San Isidro, Santa Ana, Salwador o wysokogórską archeologię podwodną.
Wulkany kompleksu Santa Ana musiały być kluczowym elementem środkowopreklasycznego krajobrazu San Isidro. Wulkaniczne jezioro, które znajduje się o kilka kilometrów od preklasycznych stanowisk w rejonie San Isidro mogło już wtedy być przedmiotem kultu, jako granica światów i portal do innego piętra rzeczywistości. Sprawdzenie czy było tak naprawdę w tak odległej przeszłości, w czasach świtu cywilizacji Majów i tak daleko na południe na rozmytych rubieżach mezoamerykańskiego obszaru kulturowego, jest dla mnie jedną z najbardziej interesujących zagadek archeologii Salwadoru i Mezoameryki.
(fot: P.A. Trześniowski 2021)
Nauka w Polsce nie należy, niestety, do spraw pierwszej wagi, bez względu na szumne deklaracje przedwyborcze zmieniających się władz. Przy współczynniku sukcesu na poziomie 8% mój projekt nie zyskał finansowania Narodowego Centrum Nauki (NCN) w 2023 roku. W przypadku zainteresowania realizacją badań podwodnych w Salwadorze ze strony potencjalnych prywatnych sponsorów, zapraszam do kontaktu.
Przemek A. Trześniowski, 2023