Henry Chapman Mercer (1856-1930) urodził się 24 VI 1856 r. w Bucks County w stanie Pensylwania, USA. Całe życie mieszkał w Doylestown w Pensylwanii, gdzie zbudował swój dom, zwany Fonthill Castle. Część życia Mercer spędził jako archeolog, badając prehistorię Doliny Delaware. Kolekcjonując artefakty sprzed rewolucji przemysłowej, zainteresował się ceramiką i kaflami. Innowacyjne techniki produkcji firmy Mercer wywarły trwały wpływ na branżę płytek. Jego kafelki nadal zobaczyć można w Fonthill Castle, gdzie mieści się dziś muzeum oraz na Kapitolu w Harrisburgu.
W archeologii Mezoameryki Mercer zasłużył się jako autor The Hill Caves of the Yucatan: A Search for Evidence of Man’s Antiquity in the Caverns of Central America, Being an Account of the Corwith Expedition of the Department of Archaeology and Paleontology at the University of Pennsylvania. Philadelphia: Lippincott, 1896. Książka ta stała się jedną z późniejszych podwalin paradygmatu jaskiniowego w archeologii Majów.
Czym skorupka za młodu…
Jego dziadek, Henry Chapman, był sędzią i kongresmanem, którego różnorodne zainteresowania miały wpływ na Mercera od dzieciństwa. Jego ojciec William przeszedł na emeryturę z marynarki wojennej i został rolnikiem i ogrodnikiem. Młody Mercer uczęszczał do prywatnej szkoły, ale jego naukę często przerywały wyjazdy zagraniczne z matką i ciotką Elżbietą, bogatą wdową, której pieniądze sfinansowały edukację i podróże Mercera.
W 1875 r. Mercer wstąpił na Uniwersytet Harvarda, gdzie studiował filozofię, historię i sztuki piękne. Nie był wybitny i nie ukończył studiów z najwyższą notą, choć kontakty, które nawiązał w Bostonie, były ważne w jego późniejszym życiu. Po ukończeniu studiów Mercer wrócił do Filadelfii, gdzie studiował prawo z wujem i ostatecznie zdał egzamin prawniczy na Uniwersytecie Pensylwanii. W 1881 r. skończył studia prawnicze, ale zamiast dołączyć do firmy, zdecydował się wyjechać za granicę.
Archeologia Doliny Delaware
Podczas podróży Mercer nabywał artefakty i podziwiał miejscowe ludy i ich zwyczaje. Kiedy wrócił do Doylestown zaangażował się w działalność Bucks County Historical Society. Zawsze interesował się lokalnymi artefaktami, a w 1882 r. zaczął szukać dowodów na istnienie prehistorycznego życia w Dolinie Delaware. Archeologia była młodą dziedziną i choć Mercer był amatorem, mógł dołączyć do profesjonalistów, ucząc się na wykopaliskach. W 1885 r. opublikował książkę zatytułowaną The Lenape Stone, w której szczegółowo opisał historię małego, grawerowanego kamienia odkrytego na polu rolnika. Rycina przedstawiała ludzi i mastodonta. Ponieważ oba zostały przedstawione na tym samym kamieniu, mogło to być dowodem na to, że ludzie zamieszkiwali ten obszar w okresie prehistorycznym wraz z mastodontami. Po starannych badaniach i wnioskowaniu Mercer doszedł jednak do wniosku, że autentyczności kamienia nie można udowodnić. Ważniejsze niż zakończenie książki były metody Mercera i proces, w jaki doszedł do swoich wniosków, czyniąc go uczonym i etnologiem.
Przyszłe Penn Museum
W 1891 r. Mercer został poproszony o zostanie kierownikiem Wolnego Muzeum Nauki i Sztuki (później przemianowanego na Muzeum Uniwersytetu Pensylwanii). W tym czasie Mercer wiele się nauczył i nawiązał kontakty z czołowymi archeologami, paleontologami i etnologami.
W 1893 wstąpił do Akademii Nauk Przyrodniczych, gdzie został kustoszem Katedry Archeologii Amerykańskiej i Prehistorycznej. Podczas pracy w muzeach Mercer napisał wiele artykułów naukowych i zajmował się katalogowaniem i rejestracją artefaktów. Po sporach z innymi dyrektorami muzeum, krytyce jego pracy i utracie dwóch mentorów, Mercer porzucił pracę i znakomitą karierę archeologa w 1897 roku w wieku 39 lat.
Ceramika Mercera
W Doylestown, Mercer wziął udział w „wyprzedaży podwórkowej”, która zmieniła ścieżkę jego życia. Szukając pary staromodnych szczypiec do ognia, natknął się na wiele innych starych przedmiotów gospodarstwa domowego, o których słyszał, ale których nigdy nie widział: solniczki z drzewa gumowego, rogi stołowe, maszyny linowe. Teraz skierował uwagę archeologiczną na lokalne, historyczne artefakty. Mercer zgromadził pokaźną kolekcję artefaktów sprzed rewolucji przemysłowej. W październiku 1897 r. wystawił tę kolekcję w pokoju w sądzie hrabstwa Bucks. Z tej okazji Towarzystwo Historyczne Hrabstwa Bucks opublikowało katalog wszystkich przedmiotów, które do tej pory zebrał, zatytułowany Tools of the Nationmaker.
Zbierając artefakty w Pensylwanii, Mercer zdał sobie sprawę z prawie wymarłej tradycji ceramiki redware. Niegdyś niemiecka tradycja z Pensylwanii, ceramika nie była już w stanie utrzymać większości rodzin. Pod okiem rodziny Herstine z Ferndale Mercer próbował nauczyć się rzemiosła. Szybko jednak okazało się, że takiej sztuki nie da się nauczyć w kilka tygodni, a nawet miesięcy. Po kilku rozczarowujących wynikach Mercer zdecydował, że talerze, miski i kubki nie są dobrym rozwiązaniem. Zdecydował, że zamiast tego wykona płytki, ponieważ łatwiej było je zaprojektować w dwóch wymiarach. Mercer przez wiele miesięcy eksperymentował z polewami i stylami, ucząc się od miejscowych. W 1899 r., z pomocą miejscowych fachowców i przyjaciela/pomocnika Franka Swaina, zbudował Morawską Fabrykę Ceramiki i Kafli. Metodą prób i błędów udoskonalił wiele swoich glazur i odkrył, że miękka glina z Pensylwanii jest idealna do płytek z terakoty. Do 1900 roku płytki Mercera były bardzo poszukiwane w rejonie Filadelfii.
Płytki projektowane i produkowane w Tile Works to nie byle jakie płytki. Jako część Ruchu Sztuki i Rzemiosła służyły nie tylko do budowania, ale także do dekoracji. Odpowiednik progresywizmu, Ruch Sztuki i Rzemiosła, celebrował ludzką kreatywność i indywidualność w ręcznie robionych dziełach sztuki jako odpowiedź na rewolucję przemysłową i odrzucanie produktów wytwarzanych maszynowo. Jego płytki były wykonywane w bogatej kolorystyce i nietypowych kształtach, a wszystkie wykonane zostały ręcznie. Poszczególne kafelki przedstawiały ludzi, pory roku i przedmioty codziennego użytku. Mozaiki przedstawiały sceny i opowiadały historie, często o lokalnym stylu życia w Pensylwanii, rdzennych Amerykanach lub odkryciu Nowego Świata. Mercer stworzył również własną technikę produkcji polegającą na prasie do płytek, która za pomocą formy wciskała wzór w glinę. O swoich procedurach wytwarzania płytek Reed cytuje Mercera, który powiedział w 1925 r.: „Wielkie procesy produkcji płytek z przeszłości zostały wykluczone w USA ze względu na wysokie koszty pracy. Dlatego moim pierwszym wysiłkiem było wynalezienie nowych metod wytwarzania ręcznie płytek, wystarczająco tanich, by je sprzedawać i wystarczająco artystycznych, by rywalizować ze starymi”. Mercer wypracował także własne, nowatorskie metody tworzenia mozajk kaflowych i brokatów, z których zasłynął.
Fonthill Castle
Fonthill, dom Mercera, wyświetla wiele jego płytek w sposób, w jaki zamierzał je wyświetlić. Ukończony w 1912 roku dom Mercera nadal stoi w Doylestown. Ponieważ budynek jest wykonany wyłącznie z betonu, płytki położono bezpośrednio w ścianie. Wycieczka do Fonthill, otwartego dla zwiedzających od poniedziałku do soboty, pozwoli odwiedzającemu zobaczyć tysiące płytek w jednym miejscu. Jednym z najbardziej niesamowitych zabytków są prawdopodobnie mozaiki zdobiące wiele ścian i kominków w domu Mercera i innych w okolicy. Innym miejscem, w którym można zobaczyć płytki Mercera, jest podłoga budynku kapitolu w Harrisburgu w Pensylwanii. Ukończony w 1906 roku, wiele podłóg i sufitów zdobią mozaiki przedstawiające historię Pensylwanii. Choć nie o to chodziło wykonawcom, mozaiki te codziennie podziwiają odwiedzający stolicę. Sam Mercer opisał jedną szczególną mozaikę jako „odpowiednik dużego, orientalnego dywanu, który, jeśli jest mniej zróżnicowany kolorystycznie niż dywan, jest bardziej zróżnicowany dzięki świetlistemu przeplataniu zabarwionych cieni”.
Podczas gdy ceramika kwitła, Mercer potrzebował miejsca do przechowywania swoich kolekcji artefaktów i „narzędzi” z Pensylwanii, Ameryki Północnej i zagranicy. Kolekcja rozrosła się do tego stopnia (i nadal rosła), że żadne miejsce nie pomieściłoby wszystkiego. W latach 1913-1916 Mercer zbudował kolejny duży, betonowy budynek, około mili na południe od swojego domu w Fonthill, który miał stać się Muzeum Mercera. Budynek został specjalnie zaprojektowany, aby pomieścić wszystko, co do tej pory zgromadził, ze specjalnie zaprojektowanymi niszami i uchwytami na sufitach do wieszania większych przedmiotów. Budynek ma siedem pięter i pozostaje architektonicznym klejnotem hrabstwa Bucks. Mercer przekazał budynek i jego zawartość Towarzystwu Historycznemu Hrabstwa Bucks i pozostaje otwarty dla publiczności wraz z Fonthill i Morawskim Zakładem Ceramiki i Płytek.
Mercer często chorował, co miało negatywny wpływ na jego pracę. Zmarł po ciężkiej chorobie w wieku 74 lat 9 III 1930 r. w swym domu w Fonthill Castle. Wywarł trwały wpływ na ceramologię, archeologię i architekturę. W Doylestown jest nieśmiertelny.
Jeden komentarz