Przyroda Jukatanu i Ameryki Środkowej

sunset zachod slonca atardecer meksyk mexico sian kaan punta allen
Wieczorne lądowanie po zachodzie Słońca nad Zatoką Wniebowstąpienia w Punta Allen, rezerwat biosfery Sian Kaan (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Biologia Centrali-Americana, Ameryka Środkowa, Jukatan, przyroda, natura, zwierzęta, rośliny, ptaki, gady, ssaki, płazy, fauna, flora, storczyki, orchidee, epifity

Przyroda od dziecka była moją pasją. Doskonale się złożyło, bo archeologii Ameryki Środkowej nie da się uprawiać w oderwaniu od przyrody. Większość stanowisk archeologicznych, szczególnie na terenie półwyspu Jukatan, gdzie mieści się większa część Nizin Majów, ale i na Wyżynach Majów, np. w Salwadorze, jest w niej bardzo głęboko zanurzona. Odsłaniając kolejne tajemnice przeszłości rodzaju ludzkiego w Mezoameryce, mamy często do czynienia z rzadkimi, endemicznymi gatunkami, często w bardzo interesujących również dla przyrodników sytuacjach. Przyroda Ameryki Środkowej należy do najbogatszych na Ziemi 🖖🤠

Przemek Trzesniowski archeolog fotograf przyrody naturalista ornitolog Rio Bec Campeche Meksyk
Na czatach gdzieś w selwie w regionie Rio Bec, południowo-wschodnie Campeche, Jukatan (fot: H. Dzib Tuun 2023)

Biologia Centrali-Americana…

Atlas roboczy fauny i flory Jukatanu oraz Ameryki Środkowej.

Półwysep Jukatan to najbogatsza przyrodniczo część Ameryki Środkowej dzięki największym pierwotnym obszarom leśnym, jakie wciąż podlegają tutaj ochronie. Należą do nich choćby Calakmul Biosphere Reserve – największy rezerwat przyrody na terenie Meksyku, Sian Ka’an Biosphere Reserve, czy parki narodowe w Peten, w Gwatemali, jak Mirador – Río Azul, Tikal, Laguna del Tigre (największy obszar chroniony w Gwatemali i największe chronione mokradła Ameryki Środkowej) oraz Cultural Triangle Yaxha-Nakum-Naranjo 🖖🤠

Gady Jukatanu

Krokodyle

Na półwyspie Jukatan żyją dwa gatunki krokodyli: amerykański i belizeński/meksykański. W Ameryce Środkowej dochodzi do nich jeszcze krokodyl kubański. Należąc do jednego rodzaju Crocodylus, są w stanie ze sobą hybrydyzować. Zaobserwowano, że potrafią przepływać między Jukatanem a Kubą oraz pomiędzy różnymi częściami Antyli.

Krokodyl amerykański (Crocodylus acutus)

krokodyl, amerykanski, crocodylus, acutus, meksyk, fauna, zwierzeta, gady, ria, lagartos, mexico
Krokodyl amerykański (Crocodylus acutus) na rozlewiskach Ria Lagartos, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Krokodyl meksykański (Crocodylus moreletii)

krokodyl, meksykanski, crocodylus, moreletii, meksyk, fauna, zwierzeta, gady, usumacinta, mexico
Krokodyl meksykański (Crocodylus moreletii) nad Rio Usumacinta (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Jaszczurki

Najczęściej spotykane gady na Jukatanie i w Ameryce Środkowej należą jednak rzędu łuskonośnych (Squamata). W ruinach Majów łatwo spotkać wygrzewające się w słońcu legwany. W zaroślach i między kamieniami przemykają jaszczurki i węże. Cenoty i laguny, oprócz krokodyli, są zamieszkiwane przez żółwie.

jaszczurka iguana legwan zielony tolok lizard reptile belize
Tolok – legwan zielony (Iguana iguana) na Ambergris Caye w Belize (fot: P.A. Trześniowski 2024)
jaszczurka iguana legwan czarny tolok czarnogwan srodkowoamerykanski lizard reptile meksyk mexico
Tolok – czarnogwan środkowoamerykański, legwan czarny (Ctenosaura similis) w Xel Ha w Meksyku (fot: P.A. Trześniowski 2020)
bazyliszek xtoloc, jaszczurka pregowany basiliscus vittatus meksyk mexico lizard reptile
Xtoloc – bazyliszek pręgowany (Basiliscus vittatus) w Cenote Nohoch Nah Chich (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Hełmogwan (Corytophanes cristatus)

helmogwan corytophanes cristatus smooth helmeted iguana basilisk cuenca mirador basin peten gwatemala guatemala
Hełmogwan (Corytophanes cristatus) gdzieś na terenie Niecki Mirador, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2012)
jaszczurka sceloporus malachiticus lizard reptile legwan malachitowy
Legwan malachitowy (Sceloporus malachiticus) na stanowisku archeologicznym San Andres w Salwadorze (fot: P.A. Trześniowski 2021)
jaszczurka gad rough-scaled lizard kolcogwan sceleropus serrifer chiapas meksyk mexico
Kolcogwan szorstkołuski (Sceloporus serrifer) w ruinach Yaxchilan nad Usumacintą w Chiapas (fot: P.A. Trześniowski 2022)
jaszczurka sceloporus chrysostictus lizard gad reptile meksyk mexico
Kolcogwan żółtoplamisty (Sceloporus chrysostictus) na stanowisku archeologicznym Calakmul w Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2021)
jaszczurka sceloporus variabilis lizard meksyk mexico
Kolcogwan różowobrzuchy (Sceloporus variabilis) na stanowisku archeologicznym Xpuhil I w regionie Rio Bec, Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2021)
anolis brazowy agrei lizard jaszczurka gwatemala guatemala peten
Anolis brązowy (Anolis sagrei) na stanowisku archeologicznym El Mirador, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Gekon (Coleonyx mitratus)

gekon coleonyx mitratus jaszczurka lizard tikal peten gwatemala guatemala central American banded gecko
Środkowoamerykański gekon paskowany (Coleonyx mitratus) w Tikal (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Gekon domowy (Hemidactylus frenatus)

gekon domowy hemidactylus frenatus jukatn yucatan meksyk mexico
Gekon domowy (Hemidactylus frenatus) w trakcie polowania gdzieś na Jukatanie (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Żółwie

żółw żółtolicy trachemys scripta troostii meksyk mexico jukatan yucatan turtle
Żółw żółtolicy (Trachemys scripta troostii) w Cenote Aktun Ha, Riviera Maya, Jukatan (fot: P.A. Trześniowski 2019)

Węże

mexican parrot snake leptophis mexicanus culebra perico mexicana
Mexican parrot snake (Leptophis mexicanus) na stanowisku archeologicznym El Tintal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)
wąż yellowbelly snake coniophanes fissidens gad salwafdor savador
Wąż żółtobrzuchy (Coniophanes fissidens) na stanowisku archeologicznym San Isidro, w Santa Ana w Salwadorze (fot: P.A. Trześniowski 2021)
waz czarnopasy Coniophanes imperialis snake serpent serpiente meksyk mexico yucatan jukatan
Wąż czarnopasy (Coniophanes imperialis) na stanowisku archeologicznym Ceibarico A w regionie Rio Bec, Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2021)
wąż green vine snake oxybelis fulgidus gad meksyk mexico
Wąż zielonopędy (Oxybelis fulgidus) w Peten w Gwatemali (fot: P.A. Trześniowski 2022)
waz leptodeira frenata snake gad reptile
Majański wąż kociooki (Leptodeira frenata) nieopodal leja krasowego Cueva de los Murcielagos (fot: P.A. Trześniowski 2023)
Mica (Spilotes pullatus) na starej drodze Majów pomiędzy El Mirador a Nakbe (fot: P.A. Trześniowski 2017)
cascabel nauyaca zararaka lancetowata bothrop atrox fer-de-lance barba amarilla serpent serpiente kajsaka wąż
Młoda żararaka lancetowata (Bothrops atrox), znana jako nauhyacatl, fer-de-lance, cuatro narices lub barba amarilla na stanowisku archeologicznym Nakum, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2024)
boa coinstrictor imperator waz snake dusiciel meksyk mexico
Kaan – boa cesarski (Boa imperator imperator) w regionie Rio Bec (fot: P.A. Trześniowski 2019)

Ptaki Jukatanu

Ptaki dopełniają filogenetycznie dawną gromadę gadów (Reptilia), tworząc wspólnie z nią monofiletyczny, postulowany jeszcze przez Thomasa H. Huxleya klad zauropsydy (Sauropsida). Najbardziej pożądanym łupem wśród pasjonatów ornitologii w Meksyku są tukany i trogony. Wśród turystów mocno wybarwione flamingi, jednakże, jeśli ktoś będzie miał szansę wziąć udział w ceremonii suszenia skrzydeł przez tutejsze kondorowate, zrozumie, że nawet w sępach można ujrzeć majestat 🖖🤠

Kondory

Sępnik różowogłowy

sepnik rozowoglowy, urubu vulture cathartes aura kondor sęp bird jukatan yucatan meksyk mexico
Sępnik różowogłowy (Cathartes aura), jeden z kondorowatych Jukatanu, laguny Coba, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Sępnik czarny

sepnik czarny Sępnik czarny urubu vulture coragyps atratus kondor sęp bird jukatan yucatan meksyk mexico
Sępnik czarny (Coragyps atratus), jeden z kondorowatych Jukatanu, laguny Coba (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Sępnik pstrogłowy

sepnik pstroglowy cathartes burrovianus kondor sęp bird jukatan yucatan meksyk mexico
Sępnik pstrogłowy (Cathartes burrovianus), jeden z kondorowatych Jukatanu, rozlewiska Sian Ka’an (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Dzięciołowe

Tukany

tukan toucan ptak bird teczodzioby Ramphastos sulfuratus
Tukan tęczodzioby (Ramphastos sulfuratus) w ruinach Caracol, Góry Maya, Belize (fot: P.A. Trześniowski 2016)
tukan arasari obrozny Pteroglossus torquatus ptak bird toucan
Tukan arasari obrożny (Pteroglossus torquatus) nad laguną Bacalar, Costa Maya, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Dzięcioły

dzięcioł jasnodzioby campephilus guatemalensis woodpicker bird ptak gwatemala peten guatemala
Kaloomte’ – dzięcioł jasnodzioby (Campephilus guatemalensis) w El Mirador, Peten Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)
dzięcioł czerwonoczuby dryocopus lineatus woodpicker ptak bird meksyk mexico
Kaloomte’ – dzięcioł czerwonoczuby (Dryocopus lineatus) nad laguną Balam Nah w Quintana Roo (fot: P.A. Trześniowski 2019)
dzieciol jasnoglowy
celeus castaneus woodpicker ptak bird jukatan meksyk mexico yucatan
Dzięcioł jasnogłowy (Celeus castaneus) na stanowisku archeologicznym Oxpemul, rezerwat biosfery Calakmul (fot: P.A. Trześniowski 2021)
dzieciur melanerpes aurifrons woodpicker ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Dzięciur złotoczelny (Melanerpes aurifrons) na stanowisku archeologicznym Akumal A, Riviera Maya , Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Trogony

Trogon (quetzal) – k’uk’

trogon ptak jukatan meksyk bird yucatan mexico
Trogon krasnodzioby (Trogon massena) na stanowisku archeologicznym w El Jabale, po drodze do El Mirador, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)
trogon caligatus ptak jukatan meksyk bird yucatan mexico
Trogon wyżynny (Trogon caligatus) nad laguną Bacalar, na Costa Maya, Jukatan (fot: P.A. Trześniowski 2022)
trogon ptak jukatan meksyk bird yucatan mexico
Trogon czarnogłowy (𝘛𝘳𝘰𝘨𝘰𝘯 𝘮𝘦𝘭𝘢𝘯𝘰𝘤𝘦𝘱𝘩𝘢𝘭𝘶𝘴) nad laguną Bacalar, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Kraskowe

Motmot – piłodziób – toh

motmot pilodziob blekitnobrwisty czarnogardly eumomota supeciliosa ptak bird meksyk mexico yucatan jukatan
Toh – motmot (Eumomota supeciliosa), piłodziób czarnogardły/błękitnobrwisty, Wzgórza Puuc, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Zimorodek

zimorodek rybaczek zielony chloroceryle americana meksyk mexico chiapas ptak bird kingfisher
Rybaczek zielony (Chloroceryle americana) nad Rio Usumacinta, Chiapas (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Kacykowate

Kacyk Montezumy (Psarocolius montezuma)

kacyk Montezumy kacykowiec aztecki Psarocolius montezuma ptak bird oropendola Montezuma Tikal Gwatemala Guatemala
Charakterystyczne zachowanie godowe kacyka Montezumy (Psarocolius montezuma) w Tikal (fot: P.A. Trześniowski 2022)
kacyk icterus ptak bird meksyk mexico yucatan jukatan
Kacyk maskowy (Icterus cucullatus) w Oxkintok, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2024)
kacyk zloty icterus auratus ptak bird meksyk mexico yucatan mexico
Kacyk zloty (Icterus auratus) w selwie nieopodal Macario Gomez, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Xkau – Wilgowron meksykański (Quiscalus mexicanus)

xkau wilgowron meksykanski quiscalus mexicanus zanate ptak bird meksyk jukatan yucatan mexico
X’kau – wilgowron jukatański (Quiscalus mexicanus), samiec, gdzieś na Jukatanie (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Krukowate

Ch’eel – modrowronek jukatański (Cyanocorax yucatanicus)

chel modrowronek ptak meksyk jukatan fauna
Modrowronek (Cyanocorax yucatanicus), samiec, w Tulum

Modrowronek inkaski (Cyanocorax yncas)

modrowronek inkaski modrowronka zielona cyanocorax yncas ptak jukatan meksyk bird mexico yucatan
Modrowronek inkaski (Cyanocorax yncas) w Tulum, Riviera Maya, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Brązowronka (Cyanocorax morio)

brązowronka cyanocorax morio brown jay ptak jukatan meksyk yucatan mexico
Brązowronka (Cyanocorax morio) w Tikal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Papugi

Amazonka białoczelna (Amazona albifrons)

papuga zmazonka białoczelna amazona albifrons ptak bird parrot jukatan meksyk mexico yucatan
Amazonka białoczelna (Amazona albifrons) w selwie nieopodal Tulum (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Piona białoczelna (Pionus senilis)

piona białoczelna pionus senilis papuga parrot bird ptak jukatan gwatemala guatemala yucatan
Piona białoczelna (Pionus senilis) Tikal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Konura oliwkowa (Eupsittula nana)

konura oliwkowa eupsittula nana papuga parrot ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Konura oliwkowa (Eupsittula nana) w Tulum (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Amazonka skromna (Amazona farinosa)

papugi amazonka skromna amazona farinosa parrot peten gwatemala guatemala
Amazonka skromna (Amazona farinosa) nad Tikal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Kukułkowate

Rudzianka wielka (Piaya cayana)

rudzianka wielka piaya cayana ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Rudzianka wielka (Piaya cayana) w selwie nieopodal Macario Gomez, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Kleszczojad gładkodzioby (Crotophaga ani)

Kleszczojad gładkodzioby crotophaga ani ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Kleszczojad gładkodzioby (Crotophaga ani) w selwie nieopodal Coba, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Pelikanowe

Pelikan brunatny (Pelecanus occidentalis)

pelikan
pelikan
pelikan

Pelikan dzioborogi (Pelecanus erythrorhynchos)

pelikan

Warzęcha różowa (Platalea ajaja)

Ibis biały (Eudocimus albus)

Ibis biały eudocimus albus) white american ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Ibis biały (Eudocimus albus) na rozlewiskach Ria Lagartos (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Bociany

Dławigad amerykański (Mycteria americana)

bocian ptak stoker dlawigad amerykanski bird meksyk mexico
Dławigad amerykański (Mycteria americana), bocian na rozlewiskach Ria Lagartos (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Szponiaste

Urubitinga czarna (Buteogallus urubitinga)

urubitinga czarna uteogallus urubitinga ptak bird
Urubitinga czarna (Buteogallus urubitinga) w selwie regionie Rio Bec (fot: P.A. Trześniowski 2023)
urubitinga czarna uteogallus urubitinga ptak bird
Urubitinga czarna (Buteogallus urubitinga) w selwie regionie Rio Bec (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Czarnostrząb leśny (Buteogallus anthracinus)

czarnostrzab lesny sokol buteogallus anthracinus falcon black bird meksyk mexico
Czarnostrząb leśny (Buteogallus anthracinus) widywany jest również przy plażach na Riviera Maya i na rozlewiskach Sian Ka’an czy Ria Lagartos (fot: P.A. Trześniowski 2019)

Hakodziób amerykański

ptak jastrzab hakodziob amerykanski drapieznik jukatan riobec preybird hook-billed kite
Hakodziób amerykański (𝐶ℎ𝑜𝑛𝑑𝑟𝑜ℎ𝑖𝑒𝑟𝑎𝑥 𝑢𝑛𝑐𝑖𝑛𝑎𝑡𝑢𝑠), samica, w regionie Rio Bec, południowo-wschodnie Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Rybołów (Pandion haliaetus)

rybolow pandion haliaetus osprey ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Rybołów (Pandion haliaetus) na rozlewiskach Ria Lagartos, Jukatan (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Myszołów krzykliwy – myszołowczyk

myszolowczyk falco rupornis magnirostris bird meksyk mexico
Myszołowczyk (Rupornis magnirostris) znany na Jukatanie jako roadside hawk – jastrząb przydrożny, Rio Bec, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Ślimakojad czerwonooki (Rostrhamus sociabilis)

slimakojad czerwonooki rostrhamus sociabilis ptak jastrzab meksyk jukatan hawk snail kite yucatan mexico
Ślimakojad czerwonooki (Rostrhamus sociabilis) w selwie w okolicach Coba (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Sokołowate

Karakara czubata (Caracara plancus)

karakara czubata caracara plancus ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Karakara czubata (Caracara plancus) na rozlewiskach Ria Lagartos, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Trębacz zmienny

sokol trebacz zmienny micrastur semitorquatus ptak bird meksyk mexico
Trębacz zmienny (Micrastur semitorquatus) przy Cenote Dreamgate, Riviera Maya, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Myszołowczyk popielaty (Buteo plagiatus)

myszolowczyk popielaty sokol buteo plagiatus ptak falcon bird meksyk jukatan mexico yucatan
Myszołowczyk popielaty (Buteo plagiatus) w regionie Rio Bec, południowo-wschodnie Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Sokół białogardły

ptak sokół białogardły drapieżnik jukatan riobec preybird bat falcon falco rufigularis
Sokół białogardły (Falco rufigularis), Campeche, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Sowy

Sóweczka kreskowana (Glaucidium brasilianum)

soweczka kreskowana glaucidium brasilianum sowa owl ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Sóweczka kreskowana (Glaucidium brasilianum) w selwie nieopodal Macario Gomez (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Czaplowate

Rakojad (Cochlearius cochlearius)

rakojad cochlearius cochlearius ptak bird jukatan peten tikal gwatemala guatemala
Rakojad (Cochlearius cochlearius) w selwie nieopodal Tikal (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Czapla biała

Czapla modra

Tygryska nagobroda (Tigrisoma mexicanum)

Żurawiowe

Bekaśnica

Głuptakowe

anhinga wezowka amerykanska ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Wężówka amerykańska (Anhinga anhinga) na rozlewiskach Ria Lagartos (fot: P.A. Trześniowski 2024)
gluptak bialobrzuchy sula leucogaster ptak bird salwador salvador
Głuptak białobrzuchy (Sula leucogaster) w Salwadorze nad Oceanem Spokojnym (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Bekasowce

Długoszpon żółtoczelny (Jacana spinosa)

dlugoszpon zołtoczelny jacana spinosa ptak bird belize
Długoszpon żółtoczelny (Jacana spinosa) nad Rio Nuevo w Belize (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Kurowate

Indyk pawi (Meleagris ocellata) – kutz’

indyk pawi Meleagris ocellata kutz Coba Meksyk Jukatan bird turkey Yucatan Mexico
Kutz’ – indyk pawi (Meleagris ocellata) w ruinach Coba, Quintana Roo (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Flamingi

Flaming karmazynowy (Phoenicopterus ruber)

flaming flamingi meksyk jukatan ria lagartos ptak ptaki flamingo yucatan mexico
Stado flamingów karmazynowych nad Ria Lagartos, Jukatan, Meksyk w trakcie sezonu godowego (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Czubacze

Czakalaka północna (Ortalis vetula)

Penelopa

Wróblowe

Xtakay – Bentewi

bentewi wielki pitangus sulphuratus ptak bird jukatan meksyk mexico yucatan
Bentewi wielki (Pitangus sulphuratus) w selwie nieopodal Macario Gomez, Jukatan (fot: P.A. Trześniowski 2022)
bentewi wielkodzioby megarynchus pitangua ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Bentewi wielkodzioby (Megarynchus pitangua) w Tulum, Riviera Maya, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)
bentewi krasnociemieniowy myiozetetes similis ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Bentewi krasnociemieniowy (Myiozetetes similis) w selwie nieopodal Macario Gomez, Jukatan (fot P.A. Trześniowski 2022)
ptak bird tyrannus melancholicus yucatan jukatan meksyk mexico
Tyran melancholijny (Tyrannus melancholicus) przy cenote Angelita, Riviera Maya (fot: P.A. Trześniowski 2022)
bentewi tyran teksaski tyrannus couchi ptak bird meksyk jukatan yucatan mexico
Tyran teksaski (Tyrannus couchi) przy Cenote Angelita, Riviera Maya, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Klarnetnik brązowoskrzydły (Myadestes occidentalis)

klarnetnik brazowoskrzydly myadestes occidentalis ptak bird san salvador salwador
Klarnetnik brązowoskrzydły (Myadestes occidentalis) w parku El Boqueron w Salwadorze (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Ziarnołusk śniady (Saltator grandis)

ziarnolusk sniady saltator grandis ptak bird meksyk jukatan mexico yucatan
Ziarnołusk śniady (Saltator grandis) w Xpujil, południowo-wschodnie Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Mieczonos meksykański (Xiphorhynchus flavigaster)

mieczonos meksykanski xiphorhynchus flavigaster ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Mieczonos meksykański (Xiphorhynchus flavigaster) w selwie nieopodal Macario Gomez (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Tęgoster północny (Dendrocolaptes sanctithomae)

tegoster polnocny dendrocolaptes sanctithomae ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Tęgoster północny (Dendrocolaptes sanctithomae) w selwie przy Cenote Angelita, Riviera Maya (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Piranga pąsowa (Piranga rubra)

Łaźczyk rdzawy (Dendrocincla homochroa)

Habia czerwonogardła (Habia fuscicauda)

Królówka koroniastka (Onychorhynchus coronatus)

Empidonka wierzbowa (Empidonax traillii)

empidonka wierzbowa empidonax traillii ptak bird peten gwatemala guatemala
Empidonka wierzbowa (Empidonax traillii) na szczycie piramidy La Danta w El Mirador (fot P.A. Trześniowski 2022)

Organka żółtogardła (Euphonia hirundinacea)

organka zoltogardla euphonia hirundinacea ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Organka żółtogardła (Euphonia hirundinacea) na stanowisku archeologicznym Becan, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Drozdek rudy (Hylocichla mustelina)

Bekarda maskowa (Tityra semifasciata)

Bekardzik purpurowogardły (Pachyramphus aglaiae)

Lasówka czarnogardła (Setophaga virens)

lasowka zzkarlatna
setophaga ruticilla jukatan meksyk ptak bird yucatan mexico
Lasówka szkarłatna (Setophaga ruticilla) na stanowisku archeologicznym Oxkintok, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Lasówka pstra (Setophaga coronata)

Lasówka szkarłatna (Setophaga ruticilla)

Lasówka obrożna (Setophaga americana)

Wireonek żółtogardły (Vireo flavifrons)

Wireonek białooki (Vireo griseus)

Łuszczyk wielobarwny (Passerina ciris)

luszczyk wielobarwny ptak bird salwador salvador
Łuszczyk wielobarwny (Passerina ciris) na stanowisku El Cerrito, San Isidro, Salwador (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Przedrzeźniacz czarny (Melanoptila glabrirostris)

melanoptila glabrirostris gołąb dove przerzezniacz czarny ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Przedrzeźniacz czarny (Melanoptila glabrirostris) w selwie nieopodal Macario Gomez, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Przedrzeźniacz siwy (Mimus gilvus)

przedrzezniacz siwy mimus gilvus ptak bird jukatan meksyk mexico dove
Przedrzeźniacz siwy (Mimus gilvus) w selwie nieopodal Macario Gomez, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Gołębiak białoskrzydły

zenaida asiatica ptak bird salwador salvador
Gołębiak białoskrzydły (Zenaida asiatica) na stanowisku El Cerrito, San Isidro, Salwador (fot: P.A. Trześniowski 2022)
piaskowiec calidris alba ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Piaskowiec (Calidris alba) w rezerwacie biosfery Sian Ka’an na wybrzeżu Morza Karaibskiego (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Wodówka północna (Stelgidopteryx serripennis)

Tz’unun – kolibry

koliber szmaragdzik cynamonowy amazilia rutila colibri ptak bird jukatan meksyk yucatan mexico
Szmaragdzik cynamonowy (Amazilia rutila) przy kwiatach drzewa siricote na stanowisku archeologicznym Punta Chamax w rezerwacie biosfery Sian Ka’an, Riviera Maya, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)
koliber amazilia yucatanensis calakmul campeche jukatan meksyk mexico ptak bird colibri
Szmaragdzik jukatański (Amazilia yucatanensis) na stanowisku archeologicznym Calakmul, Campeche, (fot: P.A. Trześniowski 2023)
koliber klinosterek krzywodzioby pampa curvipennis colibri ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Klinosterek krzywodzioby (Pampa curvipennis) na stanowisku archeologicznym Calakmul, Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2023)
zlocik widlosterny cynanthus caniveti colibri ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Złocik widłosterny (Cynanthus canivetii) w selwie nieopodal Macario Gomez, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)
szafirek zielonosterny chlorestes candida koliber colibri white-bellied emerald ptak bird meksyk mexico jukatan yucatan
Szafirek zielonosterny (Chlorestes candida) na stanowisku archeologicznym Hormiguero, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)
koliber jukatan meksyk

Ssaki Jukatanu

Czarny wyjec jakatański (Alouatta pigra)

wyjec małpa howler, monkey jukatan, mezoameryka natura przyroda alouatta pigra
Batz’ – czarny wyjec jakatański (Alouatta pigra) w południowo-wschodnim Campeche, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Czepiak trójbarwny (Ateles geoffroi)

czepiak, małpa, spider, monkey, jukatan, trójbarwny, mezoameryka, natura, przyroda, ateles, geoffroi, vellerosus, yucatanensis
Maax – czepiak trójbarwny (Ateles geoffroi vellerosus) w okolicach Coba, na północy półwyspu Jukatan (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Bahlam – jaguar (Panthera onca)

Kej – jeleń wirgiński białoogonowy (Odocoileus virginianus)

Szary lis wirgiński (Urocyon) – chomak

lis meksyk jukatan fox gray grey szary mexico chomak wirginski campeche ssak mammal yuacatan
Ch’omak – szary lis (Urocyon cinereoargenteus fraterculus) w ruinach Chicanna, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Pekari

Ostronos (coati)

Szop pracz

szop raccoon jukatan meksyk mexico ria rio lagartos procyon lotor
Szop pracz (Procyon lotor) na rozlewiskach Ria Lagartos (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Nietoperz, owocowiec duży (Artibeus lituratus)

nietoperz bat owocowiec duzy artibeus lituratus meksyk mexico
Sutz’ – nietoperze z gatunku owocowiec duży (Artibeus lituratus) w trakcie dziennego odpoczynku, Tulum, Riviera Maya (fot: P.A. Trześniowski 2024)
nietoperz bat murcielago saccopterix bilineata meksyk jukatan mexico yucatan
Sutz’ – nietoperze z gatunku (Saccopterix bilineata) na stanowisku archeologicznym Kohunlich, południowo-wschodnie Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Wiewiórki

szara wiewiorka jukatanska yucatan gray squirrel meksyk mexico campeche
Szara wiewiórka jukatańska (Sciurus yucatanensis) w selwie Macario Gomez (fot: P.A. Trześniowski 2023)
wiewiorka squirrel depp sciurus deppei guatemala gwatemala
Wiewiórka samotna (Sciurus deppei) w Tikal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)

T’u’ul – królik

Aguti

Delfin butlonosy

delfiny meksyk jukatan

Bezkręgowce

Skrzypłocz

skrzypłocz

Skorpiony

skorpion scorpio alacrane centruroides gracilis
Samica skorpiona z gatunku Centruroides gracilis z młodymi, które nosi na sobie, El Tintal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)
skorpion scorpio alacrane
Skorpion w El Mirador, Peten Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Kraby

krab crab cangrejo meksyk mexico jukatan karaiby
Karaibski krab pustelnik (Coenobita clypeatus) w wybrzeżu Morza Karaibskiego, rezerwat biosfery Sian Ka’an (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Pająki

Roślinność Jukatanu

Jedną z najbardziej zdumiewających cech lasów zwrotnikowych, czy to suchej selwy podzwrotnikowej, czy wysokiej selwy deszczowej, jest piętrowość dżungli. Zaburzając tradycyjne piętra drzew wysokich i niskich, krzewów i poszycia, w selwie wszystko rośnie na wszystkim…

Epifity (orchidee, bromelie, wężokaktusy)

epifit Prosthechea cochleata plant roslina
Orchidea Prosthechea cochleata w Peten, Gwatemala, w okolicach El Mirador (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Matapalos (pasożytnicze formy figowców)

matapalo coba ficus figowiec alamo bastard tree
Matapalo, czyli pasożytnicza forma figowca. Drzewa te wysiewają się dzięki odchodom ptaków wysoko na gałęziach drzew, aby mieć bliżej do światła, skąd spuszczają w dół korzenie powietrzne, które następnie zrastają się, aby zdławić pień żywiciela – zwane również drzewkami miłości. Coba, Meksyk, Jukatan (fot: P.A Trześniowski 2021)

Zapraszamy do wspólnego poznawania tajemnic przyrody półwyspu Jukatan i Ameryki Środkowej. Pasjonatom natury oferujemy zarówno możliwość opracowywania materiałów zdjęciowych, zdobywanych przez nas w terenie, jak i szansę uczestnictwa w ekspedycjach. Doskonałym sposobem na poznanie bogactwa natury Jukatanu są Archeowyprawy🖖🤠

Archeowyprawy Meksyk Belize Gwatemala Honduras Salwador turystyka zwiedzanie wycieczki wyprawy polski przewodnik

Strona ma charakter roboczy. Będzie rosła w miarę dostępności czasu, niezbędnego od opracowania sporej ilości materiału, lub… wsparcia chętnych 😉