Mezoameryka, Meksyk, cywilizacja, Toltekowie, Tolteca, Tula, Tollan, Xicocotitlan
„Wycofałem się, tam gdzie mogłem, z używania względem Tollan terminu imperium, odkąd Kirchoff przekonał mnie, iż znacznie bardziej pasuje do nich orkeślenie rzesza.” – Nigel Davies, The Toltec Heritage
Tula w meksykańskim stanie Hidalgo to stanowisko archeologiczne przypisywane cywilizacji Tolteków. Utożsamiane jest ono z Tollan Xicocotitlan, ich mityczną stolicą. Etnicznie, mieszkańcy Tula Grande byli Chichimekami, którzy przybyli tutaj w X w. n.e. i założyli miasto na ruinach tego, które znaleźli tu wcześniej. Po starszym założeniu, należącym do poprzedniej kultury pozostała jedynie część stanowiska, zwana dziś Tula Chico.
Bliźniacze miasta: Tula i Chichen Itza
Wiele struktur architektonicznych w Tula Grande przypomina te w Chichen Itza, na Jukatanie. Architektura monumentalna na terenie stanowiska archeologicznego Tula Grande ma orientację odchyloną o 17 stopni na wschód od północy, podobnie jak część wielkiego miasta Teotihuacan. Pierwotne osiedle Tula Chico jest zorientowane na północ.
Pomiędzy Tula a Chichen Itza występuje wiele architektonicznych koincydencji. Świątynia B z Tula przypomina mocno Świątynię Wojowników w odległym Chichen Itza. Spalony Pałac z Tula słynną Salę Tysiąca Kolumn
Obie stolice: Tula i Chichen Itza upadły mniej więcej równocześnie XI stuleciu n.e. Badania archeologiczne wskazują, że zasiedlenie Tula Grande skończyło się pożarem około 1156 r. n.e. Na obu stanowiskach znajduje się coatepantli – ściana z reliefem prezentującym przedstawienia m.in. jaguarów. Natura relacji pomiędzy Tula a Chichen Itza jest jednak nadal przedmiotem sporów wśród archeologów.
Interpretacje długo opierały się na legendach o tolteckim generale o imieniu: Topiltzin Ce Acatl Quetzalcoatl, który został wygnany z Tula w 978 r. n.e. i wraz z garstką wiernych wojowników podbił północny Jukatan, zakładając nową stolicę w Chichen Itza. O ile w Chichen Itza rozkwitł w tym okresie nowy styl architektoniczny Maya-Toltec, a faza ceramiczna Sotuta pełna jest stylistycznych inspiracji kulturą Tolteków, w zapisie archeologicznym Chichen Itza brak jest jakichkolwiek dowodów na inwazję.
Z drugiej strony, w materiale epigraficznym Chichen Itza występują liczne dowody na obecność tam wojowników o obco brzmiących imionach, które musiały być z tego powodu zapisywane fonetycznie. Znane są również przedstawienia bitew, w których przeciwko Majom walczą wojownicy odziani na toltecką modłę.
Tula i imperium Tolteków przetrwało w legendach późnopostklasycznych Mexików (Azteków), którzy przypisywali im wielką wiedzę i wysokie umiejętności techniczne.
Jak dotrzeć do stanowiska Tula?
Stanowisko archeologiczne Tula znajduje się na terenie miasta Tula de Allende w dolinie Tula, na południowym-zachodzie meksykańskiego stanu Hidalgo, ze stolicą w Pachuca. Na miejscu mieszczą się dwa stanowiska: Tula Grande i Tula Chico oraz muzeum archeologiczne im. Jorge Ruffier Acosta.
Tula – muzeum archeologiczne
Lokalne Museo Sitio de Tula im. Jorge Ruffier Acosta mieści kolekcję artefaktów znalezionych w trakcie wykopalisk archeologicznych Tula Grande i Tula Chico.
Wsparcie dla portalu Mezoameryka
Jeżeli uznasz treści publikowane na portalu MEZOAMERYKA: archeologia.edu.pl za użyteczne, wesprzyj nas, przyłączając się do akcji przedłużenia działalności portalu. Wierząc mocno w powszechny i darmowy dostęp do wiedzy, od trzech lat utrzymuję portal własnym sumptem, bez reklam. Opublikowałem tutaj w tym czasie ponad 180 artykułów z materiałami i informacjami pozyskanymi w terenie. Jednak, z roku na rok koszty utrzymania portalu rosną i obecnie jest to już prawie 1200 zł. Dlatego zorganizowałem zbiórkę pod adresem: zrzutka.pl/ndatd3. Zachęcam do nawet najdrobniejszych wpłat. Wspierajmy polską naukę 
9 komentarzy