Kabah – stolica regionu Puuc?

kabah jukatan meksyk ruiny majow maya ruins chultun czultun codz poop
Zrekonstruowany lej czultunu na akropolu przed pałacem Codz Poop w Kabah (fot: P.A. Trześniowski 2024)
Mezoameryka, Jukatan, Meksyk, archeologia Majów, Yucatan, region Puuc, styl Puuc, portal zoomorficzny, stanowisko archeologiczne, stanowiska archeologiczne, Kabah, Uxmal
kabah jukatan meksyk ruiny majow maya ruins chultun czultun
Wlot czultunu na akropolu przed głównym pałacem w Kabah. Egzemplum stylu architektonicznego Puuc z parami tralek zdobiąch środkową część elewacji, kolumnami z prostokątnym kapitelem w poszerzonych wejściach i przejściem pod schodami (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Kabah odwiedzającym Mezoamerykę znane było co najmniej od czasów książki Johna Lloyda Stephensa (1805-1852) Incidents of Travel in Central America, Chiapas and Yucatan z 1841 r. zawierającej wspaniałe ryciny Fredericka Catherwooda (1799-1854). Połączone dwudziestokilometrową sacbe z pobliskim ośrodkiem Uxmal, nie ustępowało mu wspaniałością pałaców ani rozmiarem głównej piramidy. Choć udostępniona dla ruchu turystycznego część stanowiska zdaje się znacznie bardziej skromna od pompatycznego Uxmal, zakłada się, że tandem ten tworzył megalopolis, wspólnie sprawując pieczę nad regionem Puuc.

kabah puuc maya ruins architecture yucatan mexico jukatan architektura ruiny majów brama corbeled vault
Brama na początku drogi łączącej Kabah z Uxmal to jeden z kilku przykładów największych rozmiarów sklepień kroksztynowych w architekturze Majów (4,26 m szerokości przy ponad 6 m wysokości). Sklepienie nie przetrwało w stanie nienaruszonym do czasów Catherwooda (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Architektura Kabah

Pałac Codz Poop

kabah puuc maya ruins architecture yucatan mexico jukatan architektura ruiny majów codz poop
Codz Poop, styl architektoniczny Puuc, Kabah, Yucatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Pałac Codz Poop to jedna z najwspaniaszych pereł stylu architektonicznego Puuc. Elewacja pałacu jest wypełniona w całości maskami bogów, ostatnimi laty rozpoznawanych seryjnie jako Witz – Potwór Ziemi. Istnieją jednak wątpliwości czy rekonstrukcja tej elewacji jest wykonana poprawnie.

kabah puuc maya ruins architecture yucatan mexico jukatan architektura ruiny majów codz poop
Wejście do jednej z wewnętrznych komnat pałacu Codz Poop. Styl architektoniczny Puuc, Kabah, Yucatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Czultuny w Kabah

Podobnie jak w Uxmal i innych ośrodkach cywilizacji Majów we Wzgórzach Puuc mamy tu wiele czultunów, które zapewniały rodom panującym kontrolę nad stategicznymi zapasami wody. Podobnie jak w Tikal, w system kolekcji wody w regionie Puuc włączane były nie tylko place, ale również dachy pobliskich budowli [vide: Tikal – Zaawansowany system do kolekcji wody w dawnej stolicy Majów].

kabah jukatan meksyk ruiny majow maya ruins chultun czultun
Zrekonstruowany lej czultunu na akropolu przed pałacem Codz Poop w Kabah (fot: P.A. Trześniowski 2024)
kabah jukatan meksyk ruiny majow maya ruins chultun czultun
Wlot czultunu na akropolu przed głównym pałacem w Kabah (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Pałace z wapienia…

Większość budynków rezydencyjnych w Kabah charakteryzują prześcia pod schodami prowadzącymi na górne piętro pałaców.

kabah puuc pałac królewski jukatan meksyk
Ania i Mateusz na schodach królewskiego pałacu w Kabah, w stylu Puuc i w regionie Puuc. Pod centralnie usytuowanymi schodami wyraźne przejście będące charakterystycznym elementem tego stylu architektonicznego w normalnym, niezminiaturyzowanym rozmiarze (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Jak dotrzeć do Kabah?

Stanowisko archeologiczne Kabah leży sto kilometrów na południe od Merida – stolicy stanu Yucatan. Podobnie jak w czasach Stephensa i Catherwooda Kabah jest przecięte przez drogę federalną 261, 22,4 km od zjazdu do stanowiska archeologicznego Uxmal. Wokół znajduje się wiele innych stanowisk archeologicznych na tzw. Ruta de Puuc, w tym, spośród udostępnionych dla ruchu turystycznego: Sayil, Xlapak i Labna. Poza tym Xcoch, Mul Chic, Noh Pat, Chunhuhub, Sisila, Xcombec, Xcalumkin, Ichmac, Cacabxnuc, Mul Haltun, Chaac, Itzimte, Monticulo de Yiba, Chelem San Simon i wiele wiele innych…

Kabah Przemek Trzesniowski Meksyk Jukatan
Odbudowana Brama Catherwooda w Kabah – autor dla porównania rozmiaru (fot: Agnieszka Staniak 2023)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *