Ameryka Środkowa, natura, przyroda, fauna, zwierzęta, ssaki, lis szary, lis wirgiński, chomak, ch’omak, ch’amak
Lis szary (Urocyon cinereoargenteus), właściwie srebrzystoszary to wszystkożerny ssak z rodziny psowatych (Canidae). Jego angielskie nazwy to gray fox albo grey fox, hiszpańska: zorro gris. Jest szeroko rozpowszechniony w centralnej części kontynentów Ameryk. Występuje na terenach górzystych i leśnych od Quebecu i Manitoby w południowej Kanadzie po Kolumbię i Wenezuelę. To jedyny psowaty, występujący na obu kontynentach. Niestety, na północy coraz częściej ustępuje większemu od siebie lisowi rudemu (Vulpes vulpes), przegrywając z nim walkę o terytoria.
Lis szary (Urocyon cinereoargenteus) pojawił się na kontynentach Ameryk w środkowym pliocenie (ok. 3,6 mld lat temu). Pochodzące z plejstocenu kości lisów szarych znajdujemy nurkując w Cenotach, zalanych jaskiniach półwyspu Jukatan. Jednym z najsłynniejszych podwodnych jaskiniowych stanowisk archeologicznych z lisem szarym jest Muknal (Cenote Jailhouse) w systemie Ox Bel Ha, gdzie kości stworzonka znaleziono w pobliżu Staruszki z Las Palmas. Rodzaj Urocyon należy do najstarszych żyjących psowatych (bazal).
Lis szary (Urocyon cinereoargenteus) może osiągać wraz z ogonem do 112 cm całkowitej długości. Zwykle jednak spotykamy znacznie mniejsze osobniki. Ogony lisów szarych mogą mierzyć do 44 cm. Lisy szare osiągają wagę do 7 kg, ale zdarzają się osobniki z wagą aż 9 kg. Od lisów rudych (Vulpes vulpes), z dala odróżnia go brak czarnych pończoch.
Lis który wspina się na drzewa
Niesamowitą adaptacją lisów szarych (Urocyon cinereoargenteus) jest umiejętność chodzenia po drzewach. Z obserwacji wynika, że lisy szare są w stanie wspinać się na pozbawione gałęzi pnie do 18 m wysokości oraz przeskakiwać między gałęziami. Pozwala im to chronić się przed większymi od siebie drapieżnikami, jak kojot, ale też szukać źródeł pokarmu wśród gałęzi. Mogą też dzięki temu mieszkać w dziuplach, na wysokości do dziewięciu metrów.
Lis szary (Urocyon cinereoargenteus) poluje samotnie. Reguluje populacje gryzoni, żywi się jednak chętnie roślinami, w tym owocami i insektami. Nie gardzi również padliną.
Lis szary (Urocyon cinereoargenteus) jest dosyć mocno zróżnicowany genetycznie. Wyróżniamy aż 16 podgatunków, z czego na Jukatanie występuje widoczny na zdjęciach Urocyon cinereoargenteus fraterculus. Do rodzaju Urocyon należy jeszcze jedynie lis wyspowy (Urocyon littoralis) występujący u wybrzeży Kalifornii, na Wyspach Santa Barbara.
Lisy szare preferują przestrzenie półotwarte, skraje lasów i szutrowe drogi. Dlatego często widujemy je w ruinach, na stanowiskach archeologicznych południowo-wschodniego Campeche, jak Dzibanche, Calakmul, Becan, Chicanna i Xpuhil I, a dalej na południe w El Mirador, Nakbe, El Tintal, Tikal w Peten czy w Caracol w Górach Maya w Belize. W USA jest masowo odstrzeliwany dla futer.
2 komentarze