Plan de Ayutla – zapomniane miasto

Plan de Ayutla, Selva Lacandona, Chiapas, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Mezoameryka, archeologia, Majów, architektura, Maya, Usumacinta, Chiapas, Meksyk, Selva Lacandona, Selwa Lakandonów, Plan de Ayutla Plan de Ayutla to stanowisko archeologiczne w regionie rzeki Usumacinta, w dzisiejszym meksykańskim stanie Chiapas. Odkryto je nieopodal osiedla o tej samej nazwie. Znaleziono tu ślady zamieszkania od epoki późnopreklasycznej po schyłkowoklasyczną. Miasto wyróżnia się niezwykle ciekawą kombinacją wczesno- oraz… Czytaj dalej Plan de Ayutla – zapomniane miasto

Lacanja Tzeltal (Sak Tz’i’)

Fragment steli 14 znalezionej na stanowisku archeologicznym Lacanja Tzeltal, Chiapas, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Mezoameryka, Meksyk, archeologia, Majów, architektura, Maya, Usumacinta, Chiapas, Selva Lacandona, Selwa Lakandonów, Lacanja Tzeltal, Sak Tz’i’ Lacanja Tzeltal to stanowisko archeologiczne położone w regionie Usumacinta, w dzisiejszym meksykańskim stanie Chiapas. W wyniku analizy inskrypcji z panelu 1 znalezionego na terenie stanowiska Lacanja Tzeltal orzeczono, że jest to najprawdopodobniej stolica poszukiwanego od 1994 roku zaginionego królestwo… Czytaj dalej Lacanja Tzeltal (Sak Tz’i’)

Uxmal – stolica regionu Puuc

Styl architektoniczny Puuc z elementami Chenes, Uxmal, Yucatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, Jukatan, Meksyk, archeologia Majów, Yucatan, region Puuc, styl Puuc, portal zoomorficzny Uxmal to jedno z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych w Meksyku. Odwiedzającym Mezoamerykę znane było co najmniej od czasów książki Johna Lloyda Stephensa (1805-1852) Incidents of Travel in Central America, Chiapas and Yucatan z 1841 r. zawierającej piękne ryciny Fredericka Catherwooda (1799-1854). Pod względem… Czytaj dalej Uxmal – stolica regionu Puuc

Tabasqueno – Chenes, Campeche

Mezoameryka, Jukatan, Meksyk, archeologia Majów, Campeche, region Chenes, styl Chenes, portal zoomorficzny Tabasqueno to stanowisko archeologiczne położone w regionie Chenes z rozwiązaniami architektonicznymi typowymi dla tego terenu. Choć strefa udostępniona turystom składa się jedynie z dwóch częściowo odrestaurowanych placów, uwagę przyciąga zoomorficzny portal znajdujący się na szczycie jednej ze struktur. Doskonale zachowana świątynia w formie… Czytaj dalej Tabasqueno – Chenes, Campeche

Chultunòb (czultuny): jaskinie kieszonkowe czy podziemne bimbrownie?

Niezabezpieczone ściany wewnątrz czultunu pod ławą Domu Rady (Halach Uinic) w Tulum-Zama, w Meksyku (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Mezoameryka, archeologia Majów, archeologia jaskiniowa, kosmologia, religia, jaskinie, czultuny, chultun, chultunób MEZOAMERYKA 2024 (I); DOI: 10.13140/RG.2.2.25209.89443 cyt: Trześniowski, P. A. (2024) Chultunòb (czultuny): jaskinie kieszonkowe czy podziemne bimbrownie? „Mezoameryka” II (1) DOI: 10.13140/RG.2.2.25209.89443 „Czultuny [..] to relatywnie proste twory w porównaniu z bogactwem majestatycznej, monumentalnej architektury dawnych Majów. Aczkolwiek, te wszechobecne podziemne konstrukty pozostają dla nas zagadką…” –… Czytaj dalej Chultunòb (czultuny): jaskinie kieszonkowe czy podziemne bimbrownie?

El Güiro (Wakna) – Niecka Mirador

Mezoameryka, Niziny Majów, cywilizacja, Maya, preklasyk, Peten, Gwatemala, Jukatan, El Mirador, stanowiska archeologiczne, Pierwsze Królestwo Węża El Güiro (Wakna) to jedno z większych, choć wciąż nie przebadanych stanowisk w Niecce Mirador (Peten, Gwatemala). Na podstawie prospekcji terenowych i danych zgromadzonych z LiDAR szacuje się, że był to ośrodek poziomu 3, gdzie tylko El Mirador miało… Czytaj dalej El Güiro (Wakna) – Niecka Mirador

Quirigua – Gwatemala

Zoomorf P z Quirigua, Izabal, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Mezoameryka, Niziny Majów, Quirigua, ruiny Majów, Gwatemala, stanowisko archeologiczne, Nowy Porządek, Wite’ Naah Quirigua położone jest w gardzieli Doliny Motagua, w miejscu, w którym rozszerza się ona w rozległą dolinę zalewową. Był to zatem w przeszłości strategiczny punkt kontroli nad jednym z najważniejszych szlaków handlowym. Biegł on Rzeką Motagua z Wyżyn Majów na wybrzeże Morza… Czytaj dalej Quirigua – Gwatemala

Copan (Uxwitik) – Honduras

Copan - ruiny Uxwitik i słynny ołtarz Q, (kopia in situ) prezentujący linię kolejnych 16 władców z tutejszej dynastii, zainstalowanej po entradzie Sihyaj K'ahk'a na Nizinach Majów (fot: P.A. Trześniowski 2013)

Mezoameryka, Honduras, Niziny Majów, Copan, ruiny, archeologia, stanowisko archeologiczne, Nowy Porządek, Wite Naah, Uxwitik’, Qurigua, Tikal, Teotihuacan, Calakmul, Palenque Copan to jedno z najsłynniejszych stanowisk archeologicznych Mezoameryki. Spektakularne miasto ożywia dyskusję świata nauki i nie tylko nauki od połowy XIX stulecia, kiedy wizje wspaniałych ruin dotarły do szerokiej gamy odbiorców dzięki opisom Johna Lloyda Stephensa… Czytaj dalej Copan (Uxwitik) – Honduras

Paradygmat jaskiniowy: Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów

Gruta de Balankanche - słynna jaskinia w Chichen Itza, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Mezoameryka, archeologia Majów, archeologia jaskiniowa, jaskinie, kosmologia, religia MEZOAMERYKA 2023 (I); DOI: 10.13140/RG.2.2.35580.76165 cyt: Trześniowski, P.A. (2023) Paradygmat jaskiniowy: Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów. „Mezoameryka” I. DOI: 10.13140/RG.2.2.35580.76165 W kulturze europejskiej jaskiniowiec to osobnik nieokrzesany, postępujący wbrew ustalonym regułom. Ma to źródło w przeszłości rodzaju ludzkiego, chroniącego się w… Czytaj dalej Paradygmat jaskiniowy: Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów

Długa Rachuba – kalendarze Majów

Kalendarze Majów, archeoastronomia, epigrafika, archeologia Majów, Mezoameryka Konstrukcja sprawnego kalendarza, zgodnego z porami roku, uwzględniającego cykle Słońca i Księżyca, jest problemem rodzaju ludzkiego od zarania cywilizacji. Ziemia obiega Słońce w cyklach trwających 365,256363004 dnia (rok zwrotnikowy), który zwykle próbuje się utożsamić z rokiem kalendarzowym (365 dni), zawierającym pełne cztery pory roku. Ponieważ liczby te nie… Czytaj dalej Długa Rachuba – kalendarze Majów