Chultun, chultunób – tajemnicze cysterny Majów

Wejście do chultunu na stanowisku archeologicznym Rio Bec B. południowo-wschodnie Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Mezoameryka, archeologia, cywilizacja, Majów, Maya, Majowie, chultun, czultun, jaskinie, religia Chultun (l.mn. chultunób) to wykute w skale cysterny o kształcie kulistym lub dzwonowatym z bardzo wąskim wejściem w formie tunelu, otwierającego się w ich sklepieniu. Przeznaczenie chultunób jest przedmiotem debaty od ponad stulecia. O ile funkcja magazynów żywności pozostaje najczęściej akceptowaną propozycją, archeologia eksperymentalna dowiodła… Czytaj dalej Chultun, chultunób – tajemnicze cysterny Majów

Jaskinie w kosmologii Mezoameryki

Mezoameryka, jaskinie, kosmologia, religia, cenoty, jeziora, Metnal, Xibalba, Zaświaty Majów, jaskinia pochodzenia „Nie ma aspektu życia w Mezoameryce, który nie byłby powiązany z wierzeniami w ożywioną ziemię, której centralnym elementem są góry, jaskinie i woda” – Keith Malcolm Prüfer, 2002 Jaskinie Mezoameryki Jaskinie były od początku obecne w archeologii Mezoameryki. Już John Llloyd Stephens i… Czytaj dalej Jaskinie w kosmologii Mezoameryki

Styl architektoniczny Puuc

Styl architektoniczny Puuc, Uxmal, Yucatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Architektura Majów, Puuc, Yucatan, Campeche, Jukatan, Meksyk, przewodnik architektoniczny Puuc to jeden z trzech najbardziej popularnych stylów architektonicznych na północnych Nizinach Majów w epoce późnoklasycznej. Najbardziej charakterystycznym wyróżnikiem stylu architektonicznego Puuc są elewacje gładkie w dolnej części, bardzo bogato zdobione w górnej, z licznymi wąskimi półkolumnami i rzeźbionymi ażurowymi siatkami jako sztukaterią. Podobnie jak w… Czytaj dalej Styl architektoniczny Puuc

Chenes (region)

Majański dom o tradycyjnej konstrukcji gdzieś w regionie Chenes, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, Niziny Majów, Chenes, Campeche, Jukatan, Meksyk Region Chenes położony jest w północno-wschodniej części obecnego meksykańskiego stanu Campeche na Półwyspie Jukatan. Region Chenes obejmuje obszar 800 km², od obecnej osady Hopelchen (maaya t’aan: pięć jaskiń) na północy do Dzibalchen (maaya t’aan: siedem jaskiń) na południu. Nazwa regionu Chenes pochodzi od słowa chen (maaya t’aan: jaskinia/studnia/lej… Czytaj dalej Chenes (region)

Orion – Pierwotne Palenisko

Mezoameryka, cywilizacja Majów, archeoastronomia, Orion, Pierwotne Palenisko, Żółw Ziemi Gwiazdozbiór Oriona Orion to jedna z najbardziej charakterystycznych konstelacji mezoamerykańskiego nieba. Oczywiście prekolumbijskie cywilizacje Mezoameryki nie miały wglądu w grecką mitologię, w której Orion to łowca, czy astronomię Starego Świata, w której konstelacja Oriona rozpoznawana była w mniej więcej podobnym, co dzisiejszy, kształcie od czasów Babilonu… Czytaj dalej Orion – Pierwotne Palenisko

Popol Vuh – Księga Rady Narodu K’iche’

Mezoameryka, Popol Vuh, kultura, religia, mit kreacyjny Majów Rękopis z Chichicastenango  Popol Vuh – Księga Rady Narodu K’iche (Quiche) odkryta została około 1701 r. n.e. przez Francisco Ximeneza (1666-1730), dominikanina stacjonującego w Chichicastenango w Gwatemali. Był to majański kodeks, spisany w latach 1554-1558 n.e. w Q’umarkaj (Utatlan), ówczesnej stolicy K’iche’ i bazujący na wcześniejszych wersjach.… Czytaj dalej Popol Vuh – Księga Rady Narodu K’iche’

Mezoameryka – zestaw cech kulturowych

Mezoameryka, zestaw cech wyróżniających obszar kulturowy Mezoameryki Mezoameryka to obszar kulturowy nie geograficzny, zdefiniowany przez zestaw wspólnych cech, wyróżniających kultury Mezoameryki, sformułowanych przez Paula Kirchoffa w 1943 roku i jego zdaniem, wyodrębniających oraz jednoczących kulturowo ludy zamieszkujące obszary od zachodniej części północnego Meksyku, aż po Zatokę Nicoya w Kostaryce: • wykorzystanie kijów uprawnych (coa/uictli)• konstruowanie… Czytaj dalej Mezoameryka – zestaw cech kulturowych