Kategoria: Maya

Chultun, chultunób – tajemnicze cysterny Majów

Wejście do chultunu na stanowisku archeologicznym Rio Bec B. południowo-wschodnie Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Mezoameryka, archeologia, cywilizacja, Majów, Maya, Majowie, chultun, czultun, jaskinie, religia Chultun (l.mn. chultunób) to wykute w skale cysterny o kształcie kulistym lub dzwonowatym z bardzo wąskim wejściem w formie tunelu, otwierającego się w ich sklepieniu. Przeznaczenie chultunób jest przedmiotem debaty od ponad stulecia. O ile funkcja magazynów żywności pozostaje najczęściej akceptowaną propozycją, archeologia eksperymentalna dowiodła… Czytaj dalej Chultun, chultunób – tajemnicze cysterny Majów

Jaskinie w kosmologii Mezoameryki

Mezoameryka, jaskinie, kosmologia, religia, cenoty, jeziora, Metnal, Xibalba, Zaświaty Majów „Nie ma aspektu życia w Mezoameryce, który nie byłby powiązany z wierzeniami w ożywioną ziemię, której centralnym elementem są góry, jaskinie i woda” – Keith Malcolm Prüfer, 2002 Jaskinie Mezoameryki Jaskinie były od początku obecne w archeologii Mezoameryki. Już John Llloyd Stephens i Frederick Catherwood,… Czytaj dalej Jaskinie w kosmologii Mezoameryki

Chalchuapa, Salwador

Mezoameryka, Wyżyny Majów, Salwador, Chalchuapa, Casa Blanca, El Trapiche Chalchuapa (Salwador) to sporych rozmiarów zespół stanowisk archeologicznych, przygniecionych przez kolonialne oraz współczesne osadnictwo (miasto Chalchuapa). Chalchuapa znajduje się w żyznej, szeroko rozłożonej dolinie Rio Paz w zachodniej części Salwadoru. Przed hiszpańskim podbojem Chalchuapa musiało być jednym z dominujących ośrodków ceremonialnych i administracyjnych na Wyżynach Majów,… Czytaj dalej Chalchuapa, Salwador

San Andres – feniks z popiołów

Późnoklasyczna piramida na terenie stanowiska archeologicznego San Andres w dolinie Zapotitan, Salwador (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Wyżyny Majów, Salwador, archeologia, Majowie, Maya, San Andres, okres klasyczny, Ilopango San Andres to stanowisko archeologiczne położone w dolinie Zapotitán, w Salwadorze. Miasto założone zostało co najmniej w epoce wczesnoklasycznej (250-550 n.e.), jednak zostało porzucone w wyniku erupcji wulkanu Ilopango, jaka miała miejsce gdzieś pomiędzy 430–540 n.e. San Andres należało do stanowisk, które zostały szybko zaludnione… Czytaj dalej San Andres – feniks z popiołów

Styl architektoniczny Puuc

Styl architektoniczny Puuc, Uxmal, Yucatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Architektura Majów, Puuc, Yucatan, Campeche, Jukatan, Meksyk, przewodnik architektoniczny Puuc to jeden z trzech najbardziej popularnych stylów architektonicznych na północnych Nizinach Majów w epoce późnoklasycznej. Najbardziej charakterystycznym wyróżnikiem stylu architektonicznego Puuc są elewacje gładkie w dolnej części, bardzo bogato zdobione w górnej, z licznymi wąskimi półkolumnami i rzeźbionymi ażurowymi siatkami jako sztukaterią. Podobnie jak w… Czytaj dalej Styl architektoniczny Puuc

Styl architektoniczny Chenes

Styl architektoniczny Chenes słynie ze wspaniałych zoomorficznych portali. Santa Rosa Xtampak, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Architektura Majów, Chenes, Campeche, Jukatan, Meksyk, przewodnik architektoniczny Zoomorficzne portale Najbardziej charakterystycznym elementem poźnoklasycznego stylu architektonicznego Chenes są zoomorficzne portale, choć te spotykamy również daleko poza granicami regionu Chenes: w regionie Rio Bec, Puuc, ale także odległym Ek Balam na północnych Nizinach Majów. Portale te mają formę paszczy węża – paszczy Potwora Ziemi, symbolizując otwarte… Czytaj dalej Styl architektoniczny Chenes

Chenes (region)

Majański dom o tradycyjnej konstrukcji gdzieś w regionie Chenes, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, Niziny Majów, Chenes, Campeche, Jukatan, Meksyk Region Chenes położony jest w północno-wschodniej części obecnego meksykańskiego stanu Campeche na Półwyspie Jukatan. Region Chenes obejmuje obszar 800 km², od obecnej osady Hopelchen (maaya t’aan: pięć jaskiń) na północy do Dzibalchen (maaya t’aan: siedem jaskiń) na południu. Nazwa regionu Chenes pochodzi od słowa chen (maaya t’aan: jaskinia/studnia/lej… Czytaj dalej Chenes (region)

Dzibilnocac

Pałac Trzech Wież (struktura A1) w Dzibilnocac, Campeche, Jukatan, Meksyk. Widok od strony południowej (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, architektura, Chenes, stanowiska archeologiczne, Campeche, Dzibilnocac Dzibilnocac położone jest w centralnej części regionu Chenes, na wschód od współczesnego miasteczka Iturbide (Vicente Guerrero) w powiecie Hopelchen. Stanowisko archeologiczne zajmuje powierzchnię 1,32 km², jednak jego zachodnia partia została wchłonięta przez wspomnianą miejscowość. Utracona część Dzibilnocac charakteryzowała się zabudową o charakterze mieszkalnym. Ślady po dawnych strukturach sięgają… Czytaj dalej Dzibilnocac

Yaxchilan (Pa’ Chan)

Świątynia 33 i słynna stela 31 w Yaxchilan, Usumacinta, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Yaxchilan, Usumacinta, Mezoameryka, Chiapas, archeologia, Niziny Majów, Meksyk Yaxchilan to jedno z najbardziej malowniczych stanowisk archeologicznych Majów. Położone w prawie zamkniętym w formie podkowy zakolu rzeki Usumacinta, której rwące wody otaczają miasto niemal ze wszystkich stron, zdaje się wyrastać na wyspie. Podobnie jak w Palenque, nie ma tu wielkich piramid – co jest charakterystycznym sposobem… Czytaj dalej Yaxchilan (Pa’ Chan)