Mezoameryka, Jukatan, archeologia Majów, architektura megalityczna, architektura triadyczna, jaskinie, cenoty, okres preklasyczny, epoka wczesnoklasyczna, okres postklasyczny
Północno-wschodni Jukatan skrywa całą sieć nieprzebadanych wczesnoklasycznych stanowisk, charakteryzujących się nieopisaną dobrze architekturą megalityczną. Jednym z takich stanowisk jest El Naranjal. Wstępne badania w El Naranjal prowadzili w 1983 r. Karl Taube i Tomas Gallareta Negron. W 1993 r. Taube i Scott Fedick wykonali jedyną mapę stanowiska. W latach 2000-2001 Adam Pacheco B. i Ana Parrilla A. odrestaurowali kilka centralnych struktur.
Megalityczna architektura El Naranjal plasuje stanowisko w epoce późnopreklasycznej lub wczesnoklasycznej. Jennifer Mathews zwraca uwagę, na związki architektury megalitycznej północnego Jukatanu ze stylem architektonicznym Peten – tu i tu występują zaokrąglone rogi. Prawdziwą sensacją jest jednak grupa triadyczna Box Ni w El Naranjal podobna do późnopreklasycznych grup triadycznych z Uaxactun. Grupa triadyczna Box Ni jest położona 1,5 km od centralnego placu El Naranjal.
Na terenie stanowiska El Naranjal znajduje się cenota w jaskini.
Jak dotrzeć do El Naranjal?
Stanowisko archeologiczne El Naranjal nie znajduje się na liście stanowisk dopuszczonych do ruchu turystycznego przez INAH. By zobaczyć megalityczną architekturę, trzeba skorzystać z usług lokalnej społeczności. Ponieważ El Naranjal znajduje się w okolicy dawnej niesławnej faktorii chicleros Leona Vicario, można tam zajrzeć po nurkowaniu w cenotach na Ruta de los Cenotes, jak Cenote Zapote, czy Cenote Kin Ha.
=> Stanowiska archeologiczne Mezoameryki
Bibliografia:
Lorenzen, Karl James (2000) Late Postclassic Shrine Complexes at El Naranjal, Quintana Roo, México, FAMSI
Mathews, Jennifer P. (1995) The Box Ni group of Naranjal, and early architecture of the Maya lowlands. (in:) S. L. Fedick & K. A. Taube (eds.) The view from Yalahau: 1993 archaeological investigations in northern Quintana Roo, Mexico, University of California, Riverside, pp. 79-87.