Archeobotanika Mezoameryki

mezoameryka kij coa kultura uprawa rolnictwo belize
Sadzenie nasion w dołkach wydłubywanych za pomocą kija - coa jednym z wyróżników kulturowych wspólnych dla prekolumbijskich cywilizacji Mezoameryki (fot: P.A. Trześniowski 2024)
Archeologia, Mezoameryka, Archeobotanika
dzbaniwo kalebasowe crescentia cujete tykwa drzewo owoc higuero krescencja tecomate higüero archeobotanika mezoameryki
Dzbaniwo kalebasowe (Crescentia cujete) wykorzystywane już przez kultury preceramiczne jako tykwa. Stanowisko arcehologicznym Cihuatan w Salwadorze (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Archeobotanika Mezoameryki to gałąź archeologii zajmująca się badaniem szczątek roślinnych, takich jak pyłki czy nasiona. Jej głównym celem jest rekonstrukcja gospodarki rolnej, kalendarza domestykacji, wykorzystania roślin i diety prekolumbijskich społeczeństw Mezoameryki. Analiza paleoekologiczna pozwala na odtwarzanie klimatu. Badania archeobotaniczne pomagają zrozumieć wpływ oddziaływań człowieka na środowisko naturalne.

ixcacao ixkakaw bogini kakao kalukarpia
Późnoklasyczna bogini kakaowca z wybrzeża Pacyfiku. Ekspozycja Museo de Popol Vuh, Ciudad de Guatemala (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Archeobotanika Mezoameryki:

kukurydza maiz archeobotanika mezoameryki
Kukurydza po tysiącach lat pozostaje podstawowym składnikiem diety współczesnych Majów. 20 Noviembre, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Badanie rolnictwa i diety. Analiza szczątek roślinnych pozwala na identyfikację roślin spożywanych przez Majów i inne prekolumbijskie kultury i cywilizacje Mezoameryki, jak kukurydza, dynia, fasola czy tykwy) i zrozumienie ich roli w diecie i godpodarce prekolumbijskich społeczeństw.

kukurydza cocina kuchnia archeobotanika mezoameryki
Kukurydza jako składnik współczesnej diety społeczeństw terenów Mezoameryki. Chetumal, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Odtwarzanie krajobrazu. Dane z badań archeobotanicznych dostarczają informacji o historycznej szacie roślinnej. Pozwala to na odtwarzanie pierwotnego krajobrazu poprzedzającego obecność człowieka i zrozumienie jego wpływu na środowisko naturalne.

kakao owoce
Owoce kakaowca, Ambergris Caye, Belize (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Kalendarz agrarny i rytuały rolne: Analiza orientacji astronomicznej budowli w odniesieniu do ruchów Księżyca i Słońca oraz znaleziska związane z rolnictwem pomagają ustalić, jak prekolumbijskie kultury Mezoameryki wykorzystywały kalendarz do rytuałów związanych z cyklami agrarnymi.

kawa coffee uprawa agriculture Santa Ana El Salvador Salwador archeobotanika mezoameryki
Uprawa kawy na stokach wulkanu Santa Ana, Salwador (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Analiza zmian środowiskowych. Badania archeobotaniczne dostarczają dowodów na występowanie długoterminowych zmian klimatycznych i ich wpływ na rozwój i upadek prekolumbijskich cywilizacji Mezoameryki.

Galerie zdjęć:

Wszystkie fotografie w galerii można powiększać klikając na wybraną grafikę. Zamieszczone zdjęcia służą do nieodpłatnego wykorzystania w publikacjach naukowych na zasadach cytowania: Przemek A. Trześniowski, Mezoameryka. Do publlikacji drukowanych udostępniamy zdjęcia w rozdzielczości pełnej klatki.

Tykwa, higuero

Coa – tradycyjna uprawa z apomocą kija

Kukurydza

Maniok

Owoce

Parmentiera kolczasta (Parmentiera aculeata), kaulikarpia podobnie jak w wypadku tykwy drzewnej i kakaowca.

=> Mesoamerican Botany