Tula, mityczne Tollan Tolteków?

Mezoameryka, Meksyk, cywilizacja, Toltekowie, Tolteca, Tula, Tollan, Xicocotitlan

Tula w meksykańskim stanie Hidalgo to stanowisko archeologiczne cywilizacji Tolteków. Utożsamiane jest ono z Tollan Xicocotitlan, ich mityczną stolicą.

Tula Hidalgo Meksyk Mexico Tlauizcalpantecuhtli piramida Tollan
Tula, Hidalgo, Meksyk, widok z piramidy C na piramidę B. Słynne statuy atlantów – bazaltowe kolumny na szczycie piramidy mają po 4,5 m wysokości, metr średnicy i wagę 8-8,5 tony. Odkrył je archeolog Jorge Ruffier Acosta w latach 1956–1957 (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Wiele struktur architektonicznych w Tuli przypomina te w Chichen Itza, na Jukatanie. Architektura monumentalna na terenie stanowiska archeologicznego Tula Grande ma orientację odchyloną o 17 stopni na wschód od północy, podobnie jak wielkie miasto Teotihuacan. Pierwotne osiedle Tula Chico jest zorientowane bezpośrednio na północ.

Tula Hidalgo Meksyk Mexico Tlauizcalpantecuhtli piramida Tollan
Tula, Hidalgo, Spalony Pałac (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Pomiędzy Tula a Chichen Itza występuje wiele architektonicznych koincydencji. Świątynia B z Tula przypomina mocno Świątynię Wojowników w odległym Chichen Itza. Spalony Pałac z Tula słynną Salę Tysiąca Kolumn

Tula Hidalgo Meksyk Mexico Tlauizcalpantecuhtli piramida Tollan
Widok ze Spalonego Palacu na piramidę B (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Obie stolice: Tula i Chichen Itza upadły mniej więcej równocześnie około 1100 r. n.e. Badania archeologiczne wskazują, że zasiedlenie Tula skończyło się pożarem w 1122 r. n.e. Na obu stanowiskach znajduje się coatepantli – ściana z reliefem prezentującym przedstawienia jaguarów. Natura relacji pomiędzy Tula a Chichen Itza jest jednak nadal przedmiotem sporów wśród archeologów.

Tula Hidalgo Meksyk Mexico Tollan Coatepantli
Coatepantli w Tula, Hidalgo, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Interpretacje długo opierały się na legendach o tolteckim generale o imieniu: Topiltzin Ce Acatl Quetzalcoatl, który został wygnany z Tula i wraz z garstką wiernych wojowników podbił północny Jukatan, zakładając nową stolicę w Chichen Itza. O ile w Chichen Itza rozkwitł w tym okresie nowy styl architektoniczny Maya-Toltec, a faza ceramiczna Sotuta pełna jest stylistycznych inspiracji kulturą Tolteków, w zapisie archeologicznym Chichen Itza brak jest jakichkolwiek dowodów inwazji.

Tula Hidalgo Meksyk Mexico Tollan Coatepantli
Coatepantli w Tula, Hidalgo, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Z drugiej strony, w materiale epigraficznym Chichen Itza występują liczne dowody na obecność tam wojowników o obco brzmiących imionach, które musiały być z tego powodu zapisywane fonetycznie. Znane są również przedstawienia bitew, w których przeciwko Majom walczą wojownicy odziani na toletcką modłę.

Tula Hidalgo Meksyk Mexico Tollan Coatepantli
Coatepantli w Tula, Hidalgo, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Tula i imperium Tolteków przetrwało w legendach późnopostklasycznych Azteków.

Tula Hidalgo Meksyk Mexico piramida Tollan
Tula, Hidalgo, Meksyk, piramida C (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Stanowisko archeologiczne Tula znajduje się na terenie miasta Tula de Allende w dolinie Tula, na południowym-zachodzie meksykańskiego stanu Hidalgo. Na miejscu mieszczą się tak naprawdę dwa stanowiska: Tula Grande i Tula Chico oraz muzeum archeologiczne im. Jorge Ruffier Acosta.

Wsparcie dla portalu Mezoameryka

Jeżeli uznasz treści publikowane na portalu MEZOAMERYKA: archeologia.edu.pl za użyteczne, wesprzyj nas, przyłączając się do akcji przedłużenia działalności portalu. Wierząc mocno w powszechny i darmowy dostęp do wiedzy, od trzech lat utrzymuję portal własnym sumptem, bez reklam. Opublikowałem tutaj w tym czasie 180 artykułów z materiałami i informacjami pozyskanymi w terenie. Jednak, z roku na rok koszty utrzymania portalu rosną i obecnie jest to już prawie 1200 zł. Dlatego zorganizowałem zbiórkę pod adresem: zrzutka.pl/tp8bu6. Zachęcam do nawet najdrobniejszych wpłat. Wspierajmy polską naukę 🖖🤠

Chichen Itza
Kwesta na utrzymanie techniczne portalu archeologia.edu.pl

6 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *