El Güiro (Wakna) – Niecka Mirador

Mezoameryka, Niziny Majów, cywilizacja, Maya, preklasyk, Peten, Gwatemala, Jukatan, El Mirador, stanowiska archeologiczne, Pierwsze Królestwo Węża

wakna el guiro tomb grobowiec maya peten gwatemala neicka mirador
Wewnątrz obrabowanego grobowca majańskiego władcy w El Guiro – Wakna (fot: G. Krzątała 2022)

El Güiro (Wakna) to jedno z większych, choć wciąż nie przebadanych stanowisk w Niecce Mirador (Peten, Gwatemala). Na podstawie prospekcji terenowych i danych zgromadzonych z LiDAR szacuje się, że był to ośrodek poziomu 3, gdzie tylko El Mirador miało poziom 1, zaś Nakbe, El Tintal, Balamnal czy Yaxnohcah poziom 2. Geograficznie El Güiro (Wakna) znajduje się na południku przebiegającym przez El Mirador na północy i Balamnal na południu, jednak łącząca te dwa ośrodki wielka arteria komunikacyjna (sacbe) przebiegała nieco na zachód od miasta, prowadząc przez El Tintal.

El Güiro czy Wakna?

El Güiro (Wakna) Peten Gwatemala Niecka Mirador-Calakmul Basin
Wakna na obrazie z LiDAR – grupa E zaznaczona na fioletowo, boisko do pitz (pok-ta-pok) na zielono, piramidy (poza grupą E) na pomarańczowo (Hansen et al. 2022 Figure 9 na licencji CC BY-NC-SA 4.0)

Stanowisko El Güiro odkrył Ian Graham, podobnie jak większość innych najważniejszych ośrodków w regionie Niecki Mirador. Później zostało ono „odkryte” ponownie z udziałem ekipy ważnej stacji telewizyjnej i wtedy dopiero nadano mu nazwę Wakna. W jednej z piramid znaleziono obrabowany przez saqueadores grobowiec majańskiego władcy. Wśród mieszkańców pobliskiej wioski Carmelita do dziś chodzą legendy jak wielki skarb z jadeitu zrabowali szabrownicy.

wakna tomb grobowiec maya peten gwatemala
Wewnątrz obrabowanego grobowca majańskiego władcy w El Guiro – Wakna, Niecka Mirador, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Rekordowa grupa E w El Güiro (Wakna)

wakna el guiro tomb grobowiec maya peten gwatemala neicka mirador
Zachodnia piramida grupy E w El Guiro – Wakna (fot: P.A Trześniowski 2022)

Piramida, w której znaleziono zrabowany grobowiec to zarazem zachodnia stacja grupy E w El Güiro (Wakna). Ze względu na grobowiec (w okresie preklasycznym nie chowano władców we wnętrzach piramid), prawdopodobnie zabudowano nią w ten sposób platformę obserwacyjną grupy E. Wschodnia platforma grupy E w El Güiro (Wakna) ma aż 210 m długości. Jest pod tym względem prawdziwą rekordzistką na Nizinach Majów i długi czas pozostawała dzięki temu największą grupą E w Mezoameryce.

wakna el guiro tomb grobowiec maya peten gwatemala neicka mirador
Tunel prowadzący do wnętrza obrabowanego grobowca majańskiego władcy w El Guiro – Wakna (fot: G. Krzątała 2022)

Zdetronizowało ją dopiero odkrycie potężnej platformy MFU na stanowisku Aguada Fenix na przesmyku Tehuantepec (Tabasco, Meksyk). Platforma ta mieści na sobie grupę E, której wschodnia platforma ma aż 401 m długości. Okazała się ona również najbardziej masywną budowlą Majów, detronizując z kolei pod tym względem potężną triadyczną piramidę La Danta w El Mirador.

wakna el guiro tomb grobowiec maya peten gwatemala neicka mirador
Autor we wnętrzu obrabowanego grobowca majańskiego władcy w El Guiro – Wakna (fot: G. Krzątała 2022)

© Przemek A. Trześniowski | archeologia.edu.pl