El Jabale – Niecka Mirador

Piramida Majów na stanowisku archeologicznym El Jabale, na sacbe łączącej El Mirador z El Tintal (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Mezoameryka, Peten, Gwatemala, Niecka, Mirador, Basin, Maya, archeologia, Majów, Królestwo Węża, El Jabale El Jabale to jedno ze stanowisk archeologicznych, znajdujących się na długiej międzymiastowej sacbe, łączącej El Mirador i El Tintal – dwa największe ośrodki miejskie na terenie Niecki Mirador-Calakmul (po południowej stronie granicy rozdzielającej dzisiejszy Meksyk od Gwatemali). El Jabale to stanowisko niewielkich… Czytaj dalej El Jabale – Niecka Mirador

Naia z Hoyo Negro – rewolucja w antropologii Ameryk

Antropologia, Ameryka Północna, Ameryka Środkowa, Paleoamerykanie, Paleoindianie, kalendarz migracji, szlaki migracji, Clovis, Naia z Hoyo Negro Hoyo Negro, Black Abbyss… jedno z najsłynniejszych podwodnych stanowisk jaskiniowych na półwyspie Jukatan. Jest to zarazem jedno z najważniejszych i najbardziej drogocennych stanowisk archeologicznych Ameryk. Hoyo Negro to przykład, że studnia krasowa nie musi być częścią cenoty. Osławione zostało… Czytaj dalej Naia z Hoyo Negro – rewolucja w antropologii Ameryk

El Güiro (Wakna) – Niecka Mirador

Mezoameryka, Niziny Majów, cywilizacja, Maya, preklasyk, Peten, Gwatemala, Jukatan, El Mirador, stanowiska archeologiczne, Pierwsze Królestwo Węża El Güiro (Wakna) to jedno z większych, choć wciąż nie przebadanych stanowisk w Niecce Mirador (Peten, Gwatemala). Na podstawie prospekcji terenowych i danych zgromadzonych z LiDAR szacuje się, że był to ośrodek poziomu 3, gdzie tylko El Mirador miało… Czytaj dalej El Güiro (Wakna) – Niecka Mirador

Paradygmat jaskiniowy

Gruta de Balankanche - słynna jaskinia w Chichen Itza, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów MEZOAMERYKA 2023 (I); DOI: 10.13140/RG.2.2.35580.76165 cyt: Trześniowski, P.A. (2023) Paradygmat jaskiniowy: Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów. „Mezoameryka” I. DOI: 10.13140/RG.2.2.35580.76165 W kulturze europejskiej jaskiniowiec to osobnik nieokrzesany, postępujący wbrew ustalonym regułom. Ma to źródło w przeszłości rodzaju ludzkiego,… Czytaj dalej Paradygmat jaskiniowy

Tres Garantias, Quintana Roo

Stanowisko archeologiczne Tres Garantias w południowym Quintana Roo, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, Meksyk, Jukatan, stanowisko archeologiczne, Quintana Roo Tres Garantias w południowym Quintana Roo jest przykładem stanowiska archeologicznego, znajdującego się na prywatnych gruntach. Dziedzictwo kulturowe w Tres Garantias pada tutaj ofiarą wykorzystania terenu do celów rolniczych z wypalaniem roślinności włącznie. Na terenie stanowiska Tres Garantias znajduje się kilkadziesiąt kopców, będących pozostałościami po platformach i piramidach. Na… Czytaj dalej Tres Garantias, Quintana Roo

Oxkintok – tajemnicza gwiazda północnego-zachodu

Piramida MA1 w grupie Ah May, Oxkintok (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Mezoameryka, Jukatan, Meksyk, archeologia Majów, Wzgórza Puuc, styl Puuc, styl talud-tablero, Oxkintok Oxkintok to jedno z większych stanowisk archeologicznych na północno-zachodnim Jukatanie. Miasto położone jest w regionie Puuc, na północnym skraju Wzgórz Puuc, ponad 50 km na południowy-zachód od Merida. W IV stuleciu n.e. było potężną regionalną stolicą. Z tego okresu pochodzi też najwięcej architektury… Czytaj dalej Oxkintok – tajemnicza gwiazda północnego-zachodu

Przypadki z podróży przez Jukatan

John Lloyd Stephens 1843 Tłumaczenie: Przemek A. Trześniowski Wstęp Autor „Przypadków z podróży przez Środkową Amerykę, Jukatan i Chiapas” deklarował poczynienie starań w celu bardziej akuratnej eksploracji ruin na półwyspie Jukatan. Słowo stało się ciałem i przybrało formę tej oto książki. Opisuje ona, zgodnie z najlepszymi intencjami autora, najbardziej wyczerpującą podróż, na jaką zdobył się… Czytaj dalej Przypadki z podróży przez Jukatan

Kacyk Montezumy (Psarocolius montezuma) 

Charakterystyczne zachowanie godowe kacyka Montezumy (Psarocolius montezuma) w Tikal (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Ameryka Środkowa, Jukatan, przyroda, natura, zwierzęta, ptaki, kacyk, kacykowiec, aztecki, Montezumy Kacyk Montezumy (Psarocolius montezuma), kacykowiec aztecki to jeden z największych przedstawicieli rodziny kacykowatych (Icteridae). Zamieszkuje południowy Jukatan (Campeche i Peten) oraz wybrzeża Zatoki Meksykańskiej (Tabasco i Veracruz) i Morza Karaibskiego (Belize, Peten, Izabal, Honduras, Nikaragua, Kostaryka i Panama). Preferuje tereny nizinne. Nie występuje na… Czytaj dalej Kacyk Montezumy (Psarocolius montezuma) 

Indyk pawi (Meleagris ocellata) – kutz’

Kutz'ób - indyki pawie (Meleagris ocellata) w ruinach Oxpemul, Campeche (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Jukatan, Chiapas, przyroda, natura, zwierzęta, ptaki, indyki, indyk pawi, kutz’ Indyk pawi (Meleagris ocellata) to gatunek indyka żyjącego dziko na półwyspie Jukatan, na terenie Meksyku (stany: Yucatan, Campeche i Quintana Roo), Gwatemali (departament Peten) i Belize (Cayo, Belize, Orange Walk, Corozal) oraz w meksykańskich stanach Tabasco i Chiapas. Nosi różne nazwy jak: pavo de monte, pavo… Czytaj dalej Indyk pawi (Meleagris ocellata) – kutz’