Kalendarz 819-dniowy

Mezoameryka, archeoastronomia, epigrafika, kalendarze, Majów, cykl, 819 Kalendarz 819-dniowy wiąże określone daty z kierunkami kardynalnymi (stronami świata), na których znajdowały się wizerunki jednej z czterech współistotnych manifestacji boga K’awiila. K’awiil był czczony przez Majów w okresie klasycznym jako bóg błyskawic. Prócz K’awiila kalendarz 819-dniowy wiąże się również z Sip – bogiem zwierząt oraz z G6… Czytaj dalej Kalendarz 819-dniowy

El Tintal, Peten

Mezoameryka, Niziny Majów, cywilizacja, Maya, preklasyk, Peten, Gwatemala, Jukatan, El Tintal, El Mirador, stanowiska archeologiczne, Pierwsze Królestwo Węża El Tintal to późnopreklasyczne stanowisko archeologiczne położone w północnej części Peten w Gwatemali, w odległości 20 km na południe od El Mirador. El Tintal jest połączone siecią dróg – sacbeób z innymi preklasycznymi ośrodkami Majów w Niecce… Czytaj dalej El Tintal, Peten

Nakbe

Mezoameryka, Niziny Majów, cywilizacja, Maya, preklasyk, Peten, Gwatemala, Jukatan, Nakbe, El Mirador, stanowiska archeologiczne, Pierwsze Królestwo Węża Nakbe to środkowopreklasyczne stanowisko archeologiczne położone w północnej części Peten w Gwatemali, w odległości 13 km od El Mirador. Połączone siecią dróg – sacbeób z innymi preklasycznymi ośrodkami Majów w Niecce Mirador-Calakmul, należało do pierwszego wielkiego organizmu państwowego… Czytaj dalej Nakbe

Ian Graham (1923-2017)

Mezoameryka, archeologia, epigrafika, odkrywcy Ian Graham, Ian James Alastair Graham, oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (OBE), kawaler Orden del Pop i Orderu Quetzala, odkrywca licznych stanowisk archeologicznych na terenie Meksyku, Belize i Gwatemali, inicjator i współtwórca bazy danych majańskich inskrypcji Corpus of Maya Hieroglyphic Inscriptions Muzeum Peabody Uniwersytetu Harwarda. Jeden z ostatnich wielkich archeologów polowych Mezoameryki.… Czytaj dalej Ian Graham (1923-2017)

Aguada Fenix

Aguada Fénix – widok od północnego wschodu na główną platformę MFU z grupą E w centrum. Obraz DEM wygenerowany na podstawie danych z LiDARu (©Alfonsobouchot na licencji CC BY-SA 4.0)

Mezoameryka, archeologia, Maya, Majowie, Olmekowie, Tabasco, Meksyk, architektura, archeoastronomia Aguada Fenix to preklasyczne stanowisko archeologiczne w meksykańskim stanie Tabasco, nad rzeką Usumacinta, o nieznanej wcześniej architekturze, będącej prawdopodobnie złożeniem idei inspirowanych olmeckim San Lorenzo Tenochtitlan w stanie Veracruz (Meksyk), uznawanym za najstarsze miasto Mezoameryki i wczesnopreklasycznymi rozwiązaniami znad wybrzeża Pacyfiku w dzisiejszym meksykańskim stanie Chiapas.… Czytaj dalej Aguada Fenix

Początki astronomii i kalendarza Mezoameryki: dowody z terenów Majów i Olmeków

San Lorenzo Tenochtitlan - najstarsze miasto Mezoameryki i platforma w Aguada Fenix - najstarsza i największa budowla Majów na modelu uzyskanym dzięki danym z LiDARu (Šprajc et al. 2023: Fig 8 na licencji CC BY-NC).

Mezoameryka, astronomia, kalendarze, archeoastronomia, Maya, Majowie, Olmekowie Oryginalny artykuł: Ivan Šprajc, Takeshi Inomata, Anthony F. Aveni (2023) Origins of Mesoamerican astronomy and calendar: Evidence from the Olmec and Maya regions. „Science Advances” 9 Streszczenie Badania archeoastronomiczne wykazały, że ważne budowle ceremonialne i administracyjne w Mezoameryce były zwykle zorientowane na wschody lub zachody słońca w określonych… Czytaj dalej Początki astronomii i kalendarza Mezoameryki: dowody z terenów Majów i Olmeków

Caracol (Uxwitza’), Belize

Kaana, centralna piramida w Oxwitza' (Caracol) w Górach Maya, Belize (fot: P.A. Trześniowski 2016)

Mezoameryka, Niziny Majów, Belize, archeologia, Maya, Cayo Caracol to stanowisko archeologiczne znajdujące się na płaskowyżu Vaca w Belize, około 50 km na południe od San Ignacio w Cayo. Droga dojazdowa jest jednak bardzo trudna i wymaga samochodu 4 x 4. Stanowisko położone jest u podnóża Gór Maya, na wysokości 450-600 m n.p.m. Dawne Uxwitza’ znajdowało… Czytaj dalej Caracol (Uxwitza’), Belize

Chultun, chultunób – tajemnicze cysterny Majów

Wejście do chultunu na stanowisku archeologicznym Rio Bec B. południowo-wschodnie Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Mezoameryka, archeologia, cywilizacja, Majów, Maya, Majowie, chultun, czultun, jaskinie, religia Chultun (l.mn. chultunób) to wykute w skale cysterny o kształcie kulistym lub dzwonowatym z bardzo wąskim wejściem w formie tunelu, otwierającego się w ich sklepieniu. Przeznaczenie chultunób jest przedmiotem debaty od ponad stulecia. O ile funkcja magazynów żywności pozostaje najczęściej akceptowaną propozycją, archeologia eksperymentalna dowiodła… Czytaj dalej Chultun, chultunób – tajemnicze cysterny Majów

Sylvanus G. Morley (1883-1948)

Mezoameryka, archeologia Majów, poczet odkrywców, archeolog Jedną z najbarwniejszych postaci wśród archeologów Mezoameryki postacią był Sylvanus Griswold Morley (1883-1948). Sylvanus G. Morley uzyskał pierwszy dyplom Uniwesytetu Harwarda w 1907 r. i jeszcze w tym samym roku znalazł się na Jukatanie. Odwiedził wtedy liczne stanowiska na północy półwyspu, jak Acanceh, Uxmal, Xtocche, Kiuc, Tabi, Labna, Kabah,… Czytaj dalej Sylvanus G. Morley (1883-1948)

Jaskinie w kosmologii Mezoameryki

Mezoameryka, jaskinie, kosmologia, religia, cenoty, jeziora, Metnal, Xibalba, Zaświaty Majów, jaskinia pochodzenia „Nie ma aspektu życia w Mezoameryce, który nie byłby powiązany z wierzeniami w ożywioną ziemię, której centralnym elementem są góry, jaskinie i woda” – Keith Malcolm Prüfer, 2002 Jaskinie Mezoameryki Jaskinie były od początku obecne w archeologii Mezoameryki. Już John Llloyd Stephens i… Czytaj dalej Jaskinie w kosmologii Mezoameryki