George Walton Brainerd był zoologiem, ceramologiem, archeologiem polowym i oficerem marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. Badania archeologiczne Brainerda obejmowały szerokie i zróżnicowane pole, zarówno pod względem geograficznym, jak i metodologicznym. Był współautorem trzeciej i czwartej edycji wieloepokowego podręcznika „The Ancient Maya” wraz z Sylvanusem Griswoldem Morleyem oraz autorem kompendium „The Archaeological Ceramics of Yucatan„. W Mezoameryce prowadził badania regionu Chenes i regionu Rio Bec, opracowując dzięki zgromadzonym materiałom ceramicznym chronologię Majów.
George Walton Brainerd urodził się w Blacksburgu w stanie Wirginia (USA) w 1909 roku. Jego ojciec Walton Kirk Brainerd, który był wykładowcą na Wydziale Rolnictwa West Virginia University, osierocił go w wieku 5 lat. Do pójścia na studia mieszkał z matką Margaret Smith Brainerd w Martins Ferry (Ohio, USA). Podczas swej pierwszej ekspedycji na Jukatan Brainerd poznał swą żonę Katharine Babcock z Los Angeles.
Persja i pierwszy kontakt z archeologią
Brainerd zaczął karierę naukową od zoologii. W 1930 r. uzyskał tytuł bakałarza nauk (licencjat) w Lafayette College w Easton w Pensylwanii (USA). Kilka następnych lat uczył biologii w Alborz College, w Teheranie (Persja/Iran). W ostatnim roku pobytu w Persji został członkiem University of Pennsylvania Persian Expedition, gdzie po raz pierwszy zetknął się z archeologią.
Choć Brainerd kontynuował naukę zoologii i w 1935 r. zyskał tytuł magistra, a w dwa lata później doktora na Ohio State University, jego zainteresowanie archeologią stale rosło. W istocie dysertacja Brainerda związana była z badaniami archeologicznymi, ponieważ napisał studium na temat szczątków zwierzęcych wydobytych z kopców w dolinie rzeki Ohio.
Brainerd na South-Wescie
George W. Brainerd rozpoczął archeologiczne badania terenowe pod koniec lat 30. XX w., spędzając kilka sezonów z Rainbow Bridge-Monument Valley Expedition oraz sezon w ekspedycji Awatovi dla Peabody Museum Harvard University. Doświadczeniom tym towarzyszyły intensywne studia w laboratorium ceramicznym na Ohio State University, a następnie praca w charakterze nadzorcy w regionie Doliny Tennessee. W 1940 r. Brainerd został powołany na stanowisko archeologa w Division of Historical Studies, Carnegie Institution of Washington, które piastował do 1943 r.
W 1946 r. George W. Brainerd został adiunktem antropologii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles i etatowym archeologiem w Southwest Museum. W 1950 r. otrzymał profesurę nadzwyczajną. Na południowym zachodzie USA interesował się doskonaleniem technik badań terenowych i analiz laboratoryjnych. Poczynił pierwszy znaczący wkład w ilościowe pozyskiwanie danych, co z kolei doprowadziło go do problematyki typologii i klasyfikacji, kładąc podwaliny pod zastosowanie statystyki w archeologii.
Brainerd interesował się analizą ceramiki jako metodologii określania czasowych i regionalnych różnic kulturowych. Techniki niezbędne do tych badań doskonalono w laboratorium ceramicznym Ohio State University. Tam Brainerd zdobył wiedzę na temat petrograficznych, chemicznych i fizycznych problemów związanych z analizą ceramiki. W zakresie stylistycznego aspektu badań ceramicznych Brainerd opracował metody analizy i sortowania, które pomagały w klasyfikacji.
Brainerd w Mezoameryce
W tym samym czasie Brainerd zainteresował się sztuką porównawczą ludów niepiśmiennych. Jego nauczanie w tej dziedzinie przyciągnęło wielu studentów. Wraz z Carnegie Institution of Washington, Brainerd rozpoczął prace w południowym Meksyku. Teren ten został głównym obszarem jego zainteresowania aż do śmierci. Poprzez szeroko zakrojone badania stratygraficzne na Jukatanie i w przyległych regionach, a także w Dolinie Meksyku, Brainerd wypracowywał coraz dokładniejszą chronologię ceramiki, która przez wiele lat miała fundamentalne znaczenie dla archeologii Meksyku.
Badania Brainerda nad ceramiką i chronologią Mezoameryki stworzyły ramy dla analiz zmian kulturowych i ich procesów. Postrzegał on swoją pracę jako wkład w szerszy obszar nauk społecznych jako całości. Jego przeprowadzka z Nizin Majów do Doliny Meksyku wynikała po części z przekonania, że inwazja Tolteków na Jukatan zapoczątkowała wielką zmianę kulturową. Niecały tydzień przed śmiercią Brainerd napisał:
„Moja obecna praca powinna ustalić ścisłą chronologię Tolteków w Dolinie Meksyku i rzucić światło na wydarzenia, które doprowadziły do upadku formalnego układu miejskiego Teotihuacan, oraz na kierunek i charakter wpływów, które doprowadziły do objęcia władzy przez Toteków z Tula [..] Problem ten określić można jako obejmujący powstanie Tolteków oraz środki, dzięki którym dokonali oni błyskawicznej ekspansji kulturowej w Mezoameryce. Powinny pojawić się dowody na zmiany w organizacji społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem podboju religijno-militarnego.„
Brainerd w wywiadzie floty
W 1943 r. Brainerd wstąpił do Marynarki Wojennej USA (US Navy) w stopniu porucznika. Służył w sekcji wywiadu US Navy (Special Devices Division of United States Naval Intelligence) w Stanach Zjednoczonych, Indiach na Cejlonie i w Chinach. Pracował w laboratoriach Brookhaven, rozwijając dla US Navy technologię poprawy jakości obrazu z urządzeń radarowych oraz zdjęć lotniczych. Ze służby odszedł w 1946 r. Po II wojnie światowej Brainerd kontynuował prowadzone prace w Służbie Cywilnej, gdzie zajmował istotne stanowisko w Sekcji Służb Specjalnych.
Działalność dydaktyczna
Liczne zainteresowania badawcze Brainerda i czas spędzony w polu nie sprawiły, że zaniedbał on nauczania. Był entuzjastycznym i inspirującym wykładowcą, który hojnie oddawał swój czas i talenty zarówno studentom, jak i laikom, którzy byli zainteresowani jego dziedzinami badań. Odegrał kluczową rolę w organizacji Southern California Archeological Survey Association of Southern California, którego był pierwszym prezydentem, bywał również prezesem: Southwestern Anthropological Association, the Southern California Society of the Archaeological Institute of America oraz Western
Branch of the American Anthropological Association i edytorem University of California Publications in American Archaeology and Ethnology.
George W. Brainerd zmarł nagle 14 II 1956 r. na atak serca w wieku 47 lat w swym domu w Pasadenie (Kalifornia). Pozostawił żonę i czworo dzieci.
Bibliografia:
(1956) George Walton Brainerd [1909-1956], B.B.A.A. Boletín Bibliográfico de Antropología Americana, Vol. 19/20, No. 1 (1956-1957), s. 211-212
Hokjer, Harry; Ralp L. Beal (1956) George Walton Brainerd, 1909-1956 „American Anthropologist” 58, s. 908-912
Smith, Watson (1956) George Walton Brainerd, 1909-1956, „American Antiquity„, Volume 22, Issue 2Part1, October 1956 , pp. 165 – 168 DOI: https://doi.org/10.1017/S0002731600010659
5 komentarzy