San Andres – feniks z popiołów

Późnoklasyczna piramida na terenie stanowiska archeologicznego San Andres w dolinie Zapotitan, Salwador (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Wyżyny Majów, Salwador, archeologia, Majowie, Maya, San Andres, okres klasyczny, Ilopango San Andres to stanowisko archeologiczne położone w dolinie Zapotitán, w Salwadorze. Miasto założone zostało co najmniej w epoce wczesnoklasycznej (250-550 n.e.), jednak zostało porzucone w wyniku erupcji wulkanu Ilopango, jaka miała miejsce gdzieś pomiędzy 430–540 n.e. San Andres należało do stanowisk, które zostały szybko zaludnione… Czytaj dalej San Andres – feniks z popiołów

Teotihuacan

Piramida Księżyca, najstarsza z piramid Teotihuacan. Widok ze szczytu piramidy Słońca (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Mezoameryka, Teotihuacan, Meksyk, cywilizacje, Piramida Słońca, Piramida Księżyca, Piramida Pierzastego Węża, Cytadela Teotihuacan, najpotężniejsze z miast Mezoameryki, pozostaje nadal tajemniczym miejscem. Naukowcy po dziś dzień nie wiedzą, jakim językiem tam mówiono, a teotihuacańskie glify pozostają nieodczytane. W ten sposób jedyne źródła historyczne odnoszące do przeszłości miasta to inskrypcje pochodzące z Nizin Majów. Majowie nazywali je… Czytaj dalej Teotihuacan

George W. Brainerd (1909-1956)

George Walton Brainerd był zoologiem, ceramologiem, archeologiem polowym i oficerem marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. Badania archeologiczne Brainerda obejmowały szerokie i zróżnicowane pole, zarówno pod względem geograficznym, jak i metodologicznym. Był współautorem trzeciej i czwartej edycji wieloepokowego podręcznika „The Ancient Maya” wraz z Sylvanusem Griswoldem Morleyem oraz autorem kompendium „The Archaeological Ceramics of Yucatan„. W Mezoameryce… Czytaj dalej George W. Brainerd (1909-1956)

Styl architektoniczny Puuc

Styl architektoniczny Puuc, Uxmal, Yucatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2010)

Architektura Majów, Puuc, Yucatan, Campeche, Jukatan, Meksyk, przewodnik architektoniczny Puuc to jeden z trzech najbardziej popularnych stylów architektonicznych na północnych Nizinach Majów w epoce późnoklasycznej. Najbardziej charakterystycznym wyróżnikiem stylu architektonicznego Puuc są elewacje gładkie w dolnej części, bardzo bogato zdobione w górnej, z licznymi wąskimi półkolumnami i rzeźbionymi ażurowymi siatkami jako sztukaterią. Podobnie jak w… Czytaj dalej Styl architektoniczny Puuc

Styl architektoniczny Chenes

Styl architektoniczny Chenes słynie ze wspaniałych zoomorficznych portali. Santa Rosa Xtampak, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Architektura Majów, Chenes, Campeche, Jukatan, Meksyk, przewodnik architektoniczny Zoomorficzne portale Najbardziej charakterystycznym elementem poźnoklasycznego stylu architektonicznego Chenes są zoomorficzne portale, choć te spotykamy również daleko poza granicami regionu Chenes: w regionie Rio Bec, Puuc, ale także odległym Ek Balam na północnych Nizinach Majów. Portale te mają formę paszczy węża – paszczy Potwora Ziemi, symbolizując otwarte… Czytaj dalej Styl architektoniczny Chenes

Chenes (region)

Majański dom o tradycyjnej konstrukcji gdzieś w regionie Chenes, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, Niziny Majów, Chenes, Campeche, Jukatan, Meksyk Region Chenes położony jest w północno-wschodniej części obecnego meksykańskiego stanu Campeche na Półwyspie Jukatan. Region Chenes obejmuje obszar 800 km², od obecnej osady Hopelchen (maaya t’aan: pięć jaskiń) na północy do Dzibalchen (maaya t’aan: siedem jaskiń) na południu. Nazwa regionu Chenes pochodzi od słowa chen (maaya t’aan: jaskinia/studnia/lej… Czytaj dalej Chenes (region)

Dzibilnocac

Pałac Trzech Wież (struktura A1) w Dzibilnocac, Campeche, Jukatan, Meksyk. Widok od strony południowej (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, architektura, Chenes, stanowiska archeologiczne, Campeche, Dzibilnocac Dzibilnocac położone jest w centralnej części regionu Chenes, na wschód od współczesnego miasteczka Iturbide (Vicente Guerrero) w powiecie Hopelchen. Stanowisko archeologiczne zajmuje powierzchnię 1,32 km², jednak jego zachodnia partia została wchłonięta przez wspomnianą miejscowość. Utracona część Dzibilnocac charakteryzowała się zabudową o charakterze mieszkalnym. Ślady po dawnych strukturach sięgają… Czytaj dalej Dzibilnocac

Yaxchilan (Pa’ Chan)

Świątynia 33 i słynna stela 31 w Yaxchilan, Usumacinta, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Yaxchilan, Usumacinta, Mezoameryka, Chiapas, archeologia, Niziny Majów, Meksyk Yaxchilan to jedno z najbardziej malowniczych stanowisk archeologicznych Majów. Położone w prawie zamkniętym w formie podkowy zakolu rzeki Usumacinta, której rwące wody otaczają miasto niemal ze wszystkich stron, zdaje się wyrastać na wyspie. Podobnie jak w Palenque, nie ma tu wielkich piramid – co jest charakterystycznym sposobem… Czytaj dalej Yaxchilan (Pa’ Chan)

Sokół białogardły

Sokół białogardły (Falco rufigularis) z małym bentewim w szponach, Campeche, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Mezoameryka, natura, przyroda, ptaki, sokół, Meksyk, Jukatan, Campeche Najczęściej spotykanym spośród drapieżników ptakiem na półwyspie Jukatan jest sokół białogardły (Falco rufigularis). Sokół białogardły występuje na obu kontynentach Ameryk, od Argentyny po Meksyk. Wyróżniane są aż trzy podgatunki, z czego w Mezoameryce obserwowany jest sokół białogardły peteński (Falco rufigularis petoensis). Jego angielska nazwa to bat falcon,… Czytaj dalej Sokół białogardły

Hakodziób amerykański

Hakodziób amerykański (𝐶ℎ𝑜𝑛𝑑𝑟𝑜ℎ𝑖𝑒𝑟𝑎𝑥 𝑢𝑛𝑐𝑖𝑛𝑎𝑡𝑢𝑠), samica, gdzieś w regionie Rio Bec, południowo-wschodnie Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Mezoameryka, natura, przyroda, ptaki, jastrząb, hakodziób Jednym z najbardziej spektakularnych gatunków ptaków drapieżnych, zamieszkujących Półwysep Jukatan jest hakodziób amerykański (Chondrohierax uncinatus), hook-billed kite. Należący do rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae) olbrzym zamieszkuje kontynenty Ameryk od północnej Argentyny po Rio Grande w Teksasie (południowe USA). Hakodziób amerykański preferuje wilgotne lasy nizinne oraz lesiste rozlewiska, a to za sprawą… Czytaj dalej Hakodziób amerykański