Izapa

Mezoameryka, Izapan, Izapa, prekasyk, stele, Mazatan, wybrzeże Pacyfiku

Izapa, ośrodek jednego z najstarszych ognisk cywilizacji w Mezoameryce. Stanowisko archeologiczne Izapa położone jest w meksykańskim stanie Chiapas nad rzeką Izapa, dopływem Suchiate, u stóp wulkanu Tacana. Izapa mogło być zamieszkane już w okresie wczesnopreklasycznym, około 1500 r. p.n.e., zaś apogeum swojej świetności przechodziło w latach 650-100 p.n.e., z okresem największego rozkwitu około 300 r. p.n.e. Izapa było jednym z największych i najważniejszych ośrodków prekolumbijskich cywilizacji na wybrzeżu Pacyfiku. Izapa zostało porzucone około 1200 r. p.n.e.

Badania archeologiczne

Pierwsze rekonesane archeologiczne w Izapa przeprowadzili w roku 1938 Karl Ruppert i w roku 1939 Alfred V. Kidder, obaj z Carnegie Institution of Washington. W 1941 r. w Izapa pojawił się Mathew Stirling, którego ściągnął tu Miguel Covarrubias (Stone Monuments of Southern Mexico opublikowana w 1943 r.) oraz Philip Drucker (raport opublikowany w 1947 r.). W latach 1960. badania archeologiczne w Izapa prowadzili archeolodzy z New World Archaeological Foundation pod kierownictwem Garetha Lowe.

Stele

Stele z Izapa to jedne z najwspanialszych przedstawień ikonograficznych wczesnopreklasycznej Mezoameryki. Program ikonograficzny przedstawiony na stelach z Izapa zawiera liczne odwołania do mezoamerykańskiego mitu kreacyjnego, znanego z księgi Popol Vuh.

Stela 1 z Izapa

Stela 1 z Izapa, zdaniem Michaela D. Coe przedstawia postać wczesnej wersji boga deszczu, błyskawic i gromów, chodzącego po powierzchni wody. W trzymanym przezeń oburącz koszu znajduje się odcedzana z wody ryba. Podobny kosz, z którego również wylewa się woda bóstwo nosi na plecach.

Stela 21 z Izapa

Stela 21 z Izapa przedstawia scenę dekapitacji.

Stela 50 z Izapa

Stela 50 z Izapa przedstawia dwie postaci ponadnaturalne. Postać siedząca po prawej stronie ma formę szkieletu.