Chultunòb (czultuny): jaskinie kieszonkowe czy podziemne bimbrownie?

Niezabezpieczone ściany wewnątrz czultunu pod ławą Domu Rady (Halach Uinic) w Tulum-Zama, w Meksyku (fot: P.A. Trześniowski 2024)

Mezoameryka, archeologia Majów, archeologia jaskiniowa, kosmologia, religia, jaskinie, czultuny, chultun, chultunób MEZOAMERYKA 2024 (I); DOI: 10.13140/RG.2.2.25209.89443 cyt: Trześniowski, P. A. (2024) Chultunòb (czultuny): jaskinie kieszonkowe czy podziemne bimbrownie? „Mezoameryka” II (1) DOI: 10.13140/RG.2.2.25209.89443 „Czultuny [..] to relatywnie proste twory w porównaniu z bogactwem majestatycznej, monumentalnej architektury dawnych Majów. Aczkolwiek, te wszechobecne podziemne konstrukty pozostają dla nas zagadką…”– Clarissa… Czytaj dalej Chultunòb (czultuny): jaskinie kieszonkowe czy podziemne bimbrownie?

Chultun, chultunób – tajemnicze komory Majów

Wejście do chultunu na stanowisku archeologicznym Rio Bec B. południowo-wschodnie Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Mezoameryka, archeologia, cywilizacja, Majów, Maya, Majowie, chultun, czultun, chultunób, jaskinie, religia Czultuny (maaya t’aan: chultun l.mn. chultunób) to wykute w skale cysterny o kształcie kulistym lub dzwonowatym z bardzo wąskim wejściem w formie tunelu, otwierającego się w ich sklepieniu. Przeznaczenie czultunów jest przedmiotem debaty od ponad stulecia. O ile funkcja magazynów żywności pozostaje najczęściej akceptowaną… Czytaj dalej Chultun, chultunób – tajemnicze komory Majów

Jaskinie w kosmologii Mezoameryki

Mezoameryka, jaskinie, kosmologia, religia, cenoty, jeziora, Metnal, Xibalba, Zaświaty Majów, jaskinia pochodzenia „Nie ma aspektu życia w Mezoameryce, który nie byłby powiązany z wierzeniami w ożywioną ziemię, której centralnym elementem są góry, jaskinie i woda” – Keith Malcolm Prüfer, 2002 Jaskinie Mezoameryki Jaskinie były od początku obecne w archeologii Mezoameryki. Już John Llloyd Stephens i… Czytaj dalej Jaskinie w kosmologii Mezoameryki

Popol Vuh – Księga Rady Narodu K’iche’

Mezoameryka, Popol Vuh, kultura, religia, mit kreacyjny Majów Rękopis z Chichicastenango  Popol Vuh – Księga Rady Narodu K’iche (Quiche) odkryta została około 1701 r. n.e. przez Francisco Ximeneza (1666-1730), dominikanina stacjonującego w Chichicastenango w Gwatemali. Był to majański kodeks, spisany w latach 1554-1558 n.e. w Q’umarkaj (Utatlan), ówczesnej stolicy K’iche’ i bazujący na wcześniejszych wersjach.… Czytaj dalej Popol Vuh – Księga Rady Narodu K’iche’