Tikal – północny akropol

Tikal, piramida 5D-23 na Północnym Akropolu (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Tikal, ruiny, Mutal, Mutul, archeologia Majów, Peten, Gwatemala Tikal sięga korzeniami okresu środkowopreklasycznego (1000-400 p.n.e), choć inskrypcja z piramidy Templo VI zanurza się wspomnieniami jeszcze dalej wstecz. Miasto było w okresie środkowopreklasycznym jednym z ogników cywilizacji na Nizinach Majów. W Tikal około 700 p.n.e. zbudowano jedną z najstarszych grup E na Jukatanie. Dawne obserwatorium astronomiczne,… Czytaj dalej Tikal – północny akropol

Izapa

Mezoameryka, Izapan, Izapa, prekasyk, stele, Mazatan, wybrzeże Pacyfiku Izapa, ośrodek jednego z najstarszych ognisk cywilizacji w Mezoameryce. Stanowisko archeologiczne Izapa położone jest w meksykańskim stanie Chiapas nad rzeką Izapa, dopływem Suchiate, u stóp wulkanu Tacana. Izapa mogło być zamieszkane już w okresie wczesnopreklasycznym, około 1500 r. p.n.e., zaś apogeum swojej świetności przechodziło w latach 650-100… Czytaj dalej Izapa

Alexander von Humboldt

Alexander von Humboldt (14 IX 1769 – 6 V 1859) – Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt, urodzony i zmarły w Berlinie, syn pruskiego majora, naturalista i odkrywca, młodszy brat ministra Wilhelma. Dzięki majątkowi drugiej żony, odziedziczonym przez nią po jej pierwszym mężu mógł pozwolić sobie na podróże. Alexander von Humboldt eksplorował Amerykę Łacińską… Czytaj dalej Alexander von Humboldt

El Templo

El Templo, Riviera Maya, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Mezoameryka, Niziny Majów, Meksyk, Jukatan, archeologia, Maya, Styl Wschodniego Wybrzeża, El Templo, Paleoindianie El Templo, postklasyczne stanowisko archeologiczne w Stylu Wschodniego Wybrzeża było najprawdopodobniej elementem dawnego Xel Ha, które znajduje się na obrzeżu Ejido Jacinto Pat (park Dos Ojos), w pobliżu Chan Chemuyil (Riviera Maya, Meksyk). El Templo niszczeje, ściany świątyni popękane są w wielu… Czytaj dalej El Templo

Styl Wschodniego Wybrzeża

Świątynia Nurkującego Boga, Zama, Tulum, Styl Wschodniego Wybrzeża (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Mezoameryka, architektura, Maya, Majów, Majowie, Styl Wschodniego Wybrzeża, Riviera Maya, Costa Maya, Jukatan Styl Wschodniego Wybrzeża to postklasyczna architektura Majów, występująca w północno-wschodniej części półwyspu Jukatan. Charakteryzuje go maksymalna redukcja rozmiarów – praktycznie brak tutaj architektury monumentalnej: piramid, boisk etc., chociaż zdarzają się kilkumetrowej wysokości platformy, na których były budowane świątynie (np. Tulum-Zama, Paamul, San… Czytaj dalej Styl Wschodniego Wybrzeża

Okres klasyczny (250 – 909 n.e.)

Późnoklasyczne piramidy Majów w Tikal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Mezoameryka, archeologia, chronologia, Majów, Mezoameryki, klasyk, okres klasyczny, epoka wczesnoklasyczna, epoka późnoklasycza, epoka schyłkowoklasyczna Okres klasyczny (250-909 n.e.) – złoty wiek Majów Okres klasyczny (klasyk) przypada na lata 250 – 909 n.e. To era zwana złotym wiekiem Majów, era k’uhul ajawtak – boskich władców, sprawujących absolutną kontrolę nad lokalną instancją wszechświata z axis mundi, przechodzącą przez centrum… Czytaj dalej Okres klasyczny (250 – 909 n.e.)

Okres preklasyczny (2000p.n.e.-250n.e.)

Piramida 1 w Casa Blanca, Chalchuapa, Salwador, późnoopreklasyczne stanowisko archeologiczne na Wyżynach Majów (fot: P.A. Trześniowski 2021)

Mezoameryka, archeologia, chronologia, okres preklasyczny, preklasyk Okres preklasyczny (2000 p.n.e. – 250 n.e.) Świt cywilizacji Mezoameryki Okres preklasyczny (preklasyk) przypada na lata: 2000 p.n.e. – 250 n.e. To era świtu cywilizacji w poszczególnych ogniskach, jak San Lorenzo Tenochtitlan – najstarsze miasto Mezoameryki, kojarzone z kulturami Olmeków, uważanymi za protocywilizację (teoria cultura madre). W okresie preklasycznym powstało… Czytaj dalej Okres preklasyczny (2000p.n.e.-250n.e.)

Chronologia Mezoameryki

Mezoameryka, archeologia, chronologia, preklasyk, klasyk, postklasyk, archaik, Paleoindianie Wszystkie państwa, cywilizacje czy religie przechodzą okresy wzrostu, rozkwitu i rozkładu, prowadzącego ku ostatecznej destrukcji. Nie inaczej było z cywilizacją Majów i tak zasadniczo przedstawia się chronologia Mezoameryki, choć w miarę rozwiązywania zagadek ich przeszłości skrytych wśród roślinności pod kamieniami w selwie, funkcje przypisywane intuicyjnie poszczególnym erom,… Czytaj dalej Chronologia Mezoameryki