Alexander von Humboldt (14 IX 1769 – 6 V 1859) – Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt, urodzony i zmarły w Berlinie, syn pruskiego majora, naturalista i odkrywca, młodszy brat ministra Wilhelma. Dzięki majątkowi drugiej żony, odziedziczonym przez nią po jej pierwszym mężu mógł pozwolić sobie na podróże.
Alexander von Humboldt eksplorował Amerykę Łacińską w latach 1799-1804, jako pierwszy opisując ją z naukowego punktu widzenia (w rozumieniu nauki nowożytnej). Spisywał i edytował swoje obserwacje przez 21 lat. W 1845 r. wydał pięciotomowe dzieło Kosmos, unifikujące wiele gałęzi nauki.
Alexander von Humboldt miał bardzo specyficzne podejście do nauki i zbierania danych w terenie. Dzisiaj nazwano by go „gadżeciarzem” – podróżował uzbrojony w cały arsenał najwyższej klasy instrumentów naukowych, przechowywanych w wyściełanych materiałem kuferkach. Jako jeden z pierwszych zauważył, że lądy okalające Atlantyk były niegdyś połączone (Gondwana). Jego prace poświęcone geografii botanicznej położyły podwaliny pod biogeografię, inne pod geografię fizyczną. Zaproponował izotermy i porównywanie warunków klimatycznych w różnych krainach, badał spadek temperatury w miarę wzrostu wysokości n.p.m. i pochodzenie tropikalnych sztormów, co dało podwaliny pod współczesną meteorologię.
Alexander von Humboldt zasłużył się również dla geologii, odkrywając spadek intensywności pola magnetycznego Ziemi w kierunku od biegunów ku równikowi. Badał prawo deklinacji magnetycznej, a obserwując wulkany Nowego Świata zauważył, że grupują się w linie co jego zdaniem korespondowało do wielkich podziemnych struktur. Humboldt przyczynił się również do obalenia koncepcji neptunizmu (powstawania skał poprzez krystalizację w morskich głębinach – w opozycji do plutonizmu).
Alexander von Humboldt w podróż do Ameryki Południowej wyruszył z Paryża wraz z Aimé Bonplandem, francuskim botanikiem, z którym chciał dołączyć do ekspedycji Napoleona Bonaparte w Egipcie. Ze względu na brak transportu przedostali się do Madrytu, gdzie dali się przekonać miejscowemu ministrowi do zmiany celu podróży. Wyruszyli pod patronatem króla, zatrzymując się na Teneryfie i zdobywając szczyt wulkanu Pica del Teide. Po dotarciu do Cumana w Wenezueli udali się do Caripe. 11-12 XI 1799 Humboldt opisał mocny rój Leonidów. Następnie dotarli do Caracas, skąd wyruszyli na cztery miesiące przez las zwrotnikowy badać bieg Orinoko, odkrywając jej połączenie z Amazonką. Natrafili na kilka węgorzy elektrycznych, które w trakcie badania pokopały ich prądem. Następnie odwiedzili Kubę i Kolumbię skąd przez zamarznięte Kordyliery przedostali się do Quito, gdzie wspięli się na wulkan Wayna Pichincha. Weszli również na Chimborazo do wysokości 5878 m n.p.m. co było ówczesnym rekordem świata. Kolejno wyruszyli do Limy starając się dotrzeć do źródeł Amazonki. 9 XI 1802 r. w Calao obserwowali tranzycję Merkurego przez tarczę Słońca. Następnie drogą morską dostali się do Meksyku, gdzie zwiedzili wiele różnych miejsc, by ostatecznie udać się do USA i stamtąd powrócić do Europy.
Jeden komentarz