Tukan

tukan arasari obrozny Pteroglossus torquatus ptak bird toucan
Tukan arasari obrożny (Pteroglossus torquatus)

Mezoameryka, natura, przyroda, tukan

tukan toucan ptak bird teczodzioby ramphastos sulfuratus keel-billed tucán pico canoa rio-bec
Tukan tęczodzioby (Ramphastos sulfuratus) w Rio Bec, Campeche, Meksyk
(fot: P.A. Trześniowski 2021)

W Mezoameryce występuje kilka gatunków tukanów. Najczęściej spotykane to tukan tęczodzioby (Ramphastos sulfuratus), który jest ptakiem narodowym Gwatemali i nieco mniejszy od niego arasari obrożny (Pteroglossus torquatus). Tukany to płochliwe ptaki, jednak dość często spotykamy je w gałęziach drzew w ruinach Majów, niekoniecznie wśród najwyższych konarów. Ich niewielkie skrzydła nie dają im dużą zwrotność wśród gałęzi, nie są natomiast dostosowane do długich lotów. Zwykle żyją w stadach, co szczególnie rzuca się w oczy na dobrych stanowiskach obserwacyjnych jak np. piramidy Tikal.

tukan arasari obrozny pteroglossus torquatus ptak bird toucan tucancillo collarejo collared aracari bacalar tongue
Długi jęzor tukana – arasari obrożny (Pteroglossus torquatus) w Bacalar, Quintana Roo, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Tukany (Ramphastinae) to składająca się z pięciu rodzajów podrodzina, należąca do rodziny tukanowatych (Ramphastidae), obejmująca kilkadziesiąt gatunków, żyjących na terenie kontynentów obu Ameryk od Meksyku po Argentynę. Ptaki te wyróżniają się lekkim, lecz bardzo dużym dziobem, czasem przekraczającym połowę długości ciała. Dzioby tukanów nie są szczególnie twarde, ptaki gniazdują więc zwykle w dziuplach wyrzeźbionych przez dzięcioły. Przy uważnej obserwacji, od wielkich dziobów zadziwiają bardziej ich długie, kilkunastocentymetrowe języki.

tukan arasari obrozny pteroglossus torquatus ptak bird toucan tucancillo collarejo collared aracari bacalar
Tukan arasari obrożny (Pteroglossus torquatus) w Bacalar, Quintana Roo, Meksyk
(fot: P.A. Trześniowski 2022)
tukan toucan ptak bird teczodzioby ramphastos sulfuratus keel-billed tucán pico canoa Belize Cayo
Tukan tęczodzioby (Ramphastos sulfuratus) na terenie dystryktu Cayo w Belize
(fot: P.A. Trześniowski 2016)
tukan arasari obrozny pteroglossus torquatus ptak bird toucan tucancillo collarejo collared aracari elmirador
Tukan arasari obrożny (Pteroglossus torquatus) w ruinach El Mirador, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)
tukan toucan ptak bird teczodzioby ramphastos sulfuratus keel-billed tucán pico canoa tikal
Tukan tęczodzioby (Ramphastos sulfuratus) w ruinach Tikal, Peten, Gwatemala
(fot: P.A. Trześniowski 2022)
tukan arasari obrozny pteroglossus torquatus ptak bird toucan tucancillo collarejo collared aracari tikal
Para tukanów arasari obrożnych (Pteroglossus torquatus) w ruinach Tikal, Peten, Gwatemala (fot: P.A. Trześniowski 2022)
tukan arasari obrozny pteroglossus torquatus ptak bird toucan tucancillo collarejo collared aracari bacalar
Tukan arasari obrożny (Pteroglossus torquatus) w Bacalar, Quintana Roo, Meksyk
(fot: P.A. Trześniowski 2020)
tukan toucan bird ptak arasari obrozny pteroglossus torquatus juvenile meksyk jukatan campeche yucatan
Młodociany arasari obrożny (Pteroglossus torquatus juvenile) na drzewie trąbowym (Cecropia peltata) w Becan (fot: P.A. Trześniowski 2023)
tukan toucan bird ptak arasari obrozny pteroglossus torquatus juvenile meksyk jukatan campeche yucatan
Młodociany arasari obrożny (Pteroglossus torquatus juvenile) na drzewie trąbowym (Cecropia peltata) w Becan (fot: P.A. Trześniowski 2023)
tukan toucan bird ptak arasari obrozny pteroglossus torquatus meksyk jukatan yucatan
Tukan arasari obrożny (Pteroglossus torquatus), w Macario Gomez, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)
tukan toucan bird ptak arasari obrozny pteroglossus torquatus meksyk jukatan yucatan
Tukan arasari obrożny (Pteroglossus torquatus), w Macario Gomez, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Wyprawy ornitologiczne w Meksyku i Mezoameryce

tukan toucan bird ptak arasari obrozny pteroglossus torquatus juvenile meksyk jukatan campeche yucatan
Rodzina arasari obrożnych (Pteroglossus torquatus) z młodym, południowo-wschodnie Campeche, Jukatan, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Poszukiwanie zaginionych stanowisk archeologicznych, pozwala na bliskie obcowanie z przyrodą i rozpoznawanie wielu wartościowych miejsc obserwacji ptaków. Stany Quintana Roo, południowo-wschodnie Campeche, departament Peten w Gwatemali i zachodnie Belize mają idealne warunki na wyprawy ornitologiczne. Jako pierwszy ornitologiczną wartość Jukatanu opisał jeszcze John L. Stephens (1843) Incidents of Travel in Yucatán, vols. 1 & 2. Jednej z wypraw Stephensa i Catherwooda towarzyszył kolekcjoner: „…dr Cabot otworzył przed nami wrota do nowych zainteresowań i pokładów piękna. Aby móc zacząć wreszcie działać jechał sam pierwszym powozem i nim ujechał daleko dostrzegliśmy lufę jego broni wystawioną na bok, a chwilę później padającego ptaka.” – tłumaczenie autora).

W dzisiejszych trudnych czasach upadku, autor pozwala w swojej obecności jedynie na polowanie z teleobiektywem.

Przemek A. Trześniowski

© Przemek A. Trześniowski | archeologia.edu.pl

=> Przyroda Jukatanu i Ameryki Środkowej