Paradygmat jaskiniowy: Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów

Gruta de Balankanche - słynna jaskinia w Chichen Itza, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Mezoameryka, archeologia Majów, archeologia jaskiniowa, jaskinie, kosmologia, religia MEZOAMERYKA 2023 (I); DOI: 10.13140/RG.2.2.35580.76165 cyt: Trześniowski, P.A. (2023) Paradygmat jaskiniowy: Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów. „Mezoameryka” I. DOI: 10.13140/RG.2.2.35580.76165 W kulturze europejskiej jaskiniowiec to osobnik nieokrzesany, postępujący wbrew ustalonym regułom. Ma to źródło w przeszłości rodzaju ludzkiego, chroniącego się w… Czytaj dalej Paradygmat jaskiniowy: Rys historyczny i rola jaskiń w kosmologii i świętym krajobrazie Majów

Xpujil i Xpuhil I – Pałac Trzech Wież

Pałac Trzech Wież, stanowisko archeologiczne Xpuhil I, region Rio Bec, Campeche (fot: P.A. Trześniowski / INAH 2023)

Mezoameryka, Jukatan, Meksyk, Campeche, archeologia Majów, architektura, Rio Bec, Witz, Xpujil, Xpuhil Wkrótce przyjedzie pociąg… XPUJIL, miejscowość z jednym skrzyżowaniem. Gdzieś w środku drogi między San Francisco de Campeche a Escarcega, odległymi miastami po dwóch stronach półwyspu. Kamienna postać La Campechana pręży się dumnie z postumentu. Przemykam wzrokiem po zabudowaniach w stylu schyłkowej prowizorki, wykonanych… Czytaj dalej Xpujil i Xpuhil I – Pałac Trzech Wież

Xpuhil I

Zachód Słońca nad Pałacem Trzech Wież, stanowisko archeologiczne Xpuhil I, region Rio Bec, Campeche (fot: P.A. Trześniowski / INAH 2023)

Mezoameryka, Jukatan, Campeche, Meksyk, Rio Bec, archeologia Majów Xpuhil I to jedno z kilkudziesięciu stanowisk satelitarnych Becan, stolicy regionu Rio Bec. Udostępnione do zwiedzania stanowisko archeologiczne o nazwie Xpuhil I znajduje się, obok około trzydziestu innych, na terenie miejscowości Xpujil, w południowo-wschodnim stanie Campeche. Xpuhil I nie było samodzielnym ośrodkiem. Znajduje się tu kilka dość… Czytaj dalej Xpuhil I

Hormiguero – perfekcyjna mieszanka stylów Rio Bec, Chenes i Puuc

Struktura II w Hormiguero, Campeche, amalgamat stylów architektonicznych Rio Bec, Chenes i Puuc (fot; P.A. Trześniowski 2023)

Hormiguero… Na południe od Xpujil droga zaczyna przypominać te, które pamiętam  sprzed generalnego remontu infrastruktury na dwusetlecie Meksyku. Dziura za dziurą, miejscami całe zgrupowania kraterów, jakby jakaś zazdrosna czarodziejka cisnęła w jedno z wcześniej przejeżdżających aut katastroficzny czar – deszcz  meteorytów. Tak to właśnie wygląda, kiedy puszcza się asfalt przez teren krasowy. Wkrótce skręcamy w… Czytaj dalej Hormiguero – perfekcyjna mieszanka stylów Rio Bec, Chenes i Puuc

Xpuhil Kitam

Stanowisko archeologiczne Xpuhil Kitam, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2023)

Mezoameryka, Jukatan, Campeche, Meksyk, Rio Bec, archeologia Majów Xpuhil Kitam to jedno z dziesiątek stanowisk archeologicznych znajdujących się na terenie miejscowości Xpujil w meksykańskim stanie Campeche, w centralnej części półwyspu Jukatan. Stanowisko zostało zaraportowane archeologom z INAH w lipcu 1977 r. przez meksykańską armię. Archeolodzy, którzy prowadzili w tym czasie prace w ruinach Xpuhil I,… Czytaj dalej Xpuhil Kitam

Styl architektoniczny Chenes

Styl architektoniczny Chenes słynie ze wspaniałych zoomorficznych portali. Santa Rosa Xtampak, Campeche, Meksyk (fot: P.A. Trześniowski 2022)

Architektura Majów, Chenes, Campeche, Jukatan, Meksyk, przewodnik architektoniczny Zoomorficzne portale Najbardziej charakterystycznym elementem poźnoklasycznego stylu architektonicznego Chenes są zoomorficzne portale, choć te spotykamy również daleko poza granicami regionu Chenes: w regionie Rio Bec, Puuc, ale także odległym Ek Balam na północnych Nizinach Majów. Portale te mają formę paszczy węża – paszczy Potwora Ziemi, symbolizując otwarte… Czytaj dalej Styl architektoniczny Chenes

Styl architektoniczny Rio Bec

RIO BEC: Archeologia, architektura, region – Przemek A. Trześniowski

Architektura Majów, Rio Bec, Campeche, przewodnik architektoniczny Styl architektoniczny Rio Bec wyróżniony został ze względu na specyficzny sposób rozproszonej zabudowy oraz unikalnego zdobnictwa i symboliki. Sposób zasiedlania w regionie Rio Bec ma charakter dworsko-folwarczny, grupy Rio Bec składają się z jednej do dziesięciu niewielkich budowli, zbudowanych z jednego do kilkunastu pomieszczeń, układanych zwykle parami (tandem).… Czytaj dalej Styl architektoniczny Rio Bec

Ramonal, Rio Bec

Jeden z dworów w grupie Ramonal, wzniesiony na szczycie wysokiego akropolu. Na uwagę zasługują ogromne kwinkunksy na elewacji (fot: P.A. Trześniowski 2020)

Mezoameryka, Niziny Majów, Meksyk, Campeche, archeologia, Maya, Rio Bec Ramonal, stanowisko archeologiczne w mikroregionie Rio Bec. Odkryte w 1912 r. przez ekspedycję Harvard University w Cambridge, którą przeprowadzili Raymond E. Merwin i Clarence Hay. Grupę wizytował ponownie w 1938 r. sir J. Eric S. Thompson, w trakcie poprowadzonej osobiście ostatniej ekspedycji Carnegie Institution of Washington… Czytaj dalej Ramonal, Rio Bec

Rio Bec C

Mezoameryka, Niziny Majów, Meksyk, Campeche, archeologia, Maya, Rio Bec Grupa Rio Bec C, słynna z długich potrójnych półkolumn widocznych na przedniej i tylnej na elewacji struktury 7N75, stanowiących stylistyczne rozwinięcie koncepcji trójpółkolumn – najstarszego motywu zdobniczego stylu architektonicznego Rio Bec. Trójpółkolumny, standardowo umieszczane pod dolnym gzymsem budynków w stylu Rio Bec i często zapożyczane w… Czytaj dalej Rio Bec C

Ceibarico A, Rio Bec

Mezoameryka, Niziny Majów, Meksyk, Campeche, archeologia, Maya, Rio Bec Grupa Ceibarico A, leżąca w mikroregionie Rio Bec (Campeche, Jukatan, Meksyk), zamieszkana była już w okresie schyłkowopreklasycznym, od środka fazy Bohom (300 p.n.e. – 300 n.e.). Wzniesiono wtedy platformę, na której zbudowane były konstrukcje z materiałów nietrwałych. Platformę tę przebudowano następnie w fazie Iximche (425-550 n.e.).… Czytaj dalej Ceibarico A, Rio Bec